Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 6 sierpnia 2019 r. sygn. akt II SAB/Ol 46/19 ze skargi J. R. na bezczynność Komisji Dyscyplinarnej I Instancji przy [...] Komendancie Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej w O. w przedmiocie udostępnienia akt postępowania dyscyplinarnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od zasądzenia od skarżącej kasacyjnie J. R. zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2019 roku sygn. akt II SAB/Ol 46/19, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2018 r., poz. 1302 ze zm.) dalej zwanej "p.p.s.a.", oddalił skargę J. R. na bezczynność Komisji Dyscyplinarnej I Instancji przy [...] Komendancie Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej w O. w udostępnieniu akt postępowania dyscyplinarnego.
W ocenie Sądu pierwszej instancji organ prawidłowo poinformował pisemnie skarżącą o braku uprawnienia dostępu do akt postępowania dyscyplinarnego wynikającym z tego, że skarżąca - jako siostra zmarłego pokrzywdzonego - nie była stroną tego postępowania. Sąd stwierdził, że w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1313 ze zm.) dalej zwanej "u.p.s.p." brak jest przepisu wyraźnie określającego krąg stron postępowania dyscyplinarnego, istnieją jednak przepisy, które określają podmioty uprawnione do uczestnictwa w tym postępowaniu w charakterze strony. Nie zalicza się do nich ani pokrzywdzony, ani osoba mu najbliższa.
Skargę kasacyjną od tego wyroku złożyła J. R., zaskarżając go w całości. Podniosła zarzuty naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie:
1. art. 124n u.p.s.p. w zw. z art. 52 § 1, art. 53 i art. 58 § 1 Kodeksu postępowania karnego (dalej k.p.k.), polegającego na odmowie przyznania oskarżycielowi posiłkowemu i osobom mu najbliższym (w razie jego śmierci) statusu strony w postępowaniu dyscyplinarnym toczącym się w oparciu o przepisy wyżej wspomnianej ustawy;
2. art. 124b ust. 1 i 2 w zw. z art. 124e ust. 2 i art. 124f u.p.s.p. w zw. z art. 124n u.p.s.p. poprzez błędne przyjęcie, że przepisy te w sposób jednoznaczny i wyczerpujący określają krąg podmiotów mających status strony w postępowaniu dyscyplinarnym i wyłączają możliwość występowania w nim innych podmiotów niż wprost tam wymienione, jak również wykluczają możliwość stosowania w tym zakresie odpowiednio przepisów Kodeksu postępowania karnego na mocy art. 124n u.p.s.p.;
3. art. 151 p.p.s.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieuwzględnieniu skargi i jej oddaleniu w całości, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że Komisja Dyscyplinarna I Instancji przy [...] Komendancie Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej pozostaje w bezczynności w załatwieniu wniosku skarżącej o udostępnienie akt postępowania dyscyplinarnego.
W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi, ewentualnie przekazanie Sądowi pierwszej instancji sprawy do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że o uregulowaniu kwestii stron postępowania w u.p.s.p. nie przesądza istnienie kilku przepisów, w których pewnym podmiotom przyznane zostały określone kompetencje czy uprawnienia, co więcej wymienione w tych przepisach podmioty (tj. obwiniony, obrońca, rzecznik dyscyplinarny) nie są określane mianem stron - wniosek o takim ich statusie wynika wyłącznie z odpowiedniego stosowania przepisów k.p.k. Podkreślono, że na skutek objętego przedmiotowym postępowaniem dyscyplinarnym czynu strażaka Państwowej Straży Pożarnej doszło do wyrządzenia szkody, mającej skutek śmiertelny, innej osobie. W ocenie strony skarżącej kasacyjnie w takiej sytuacji uzasadnione jest umożliwienie osobom najbliższym poszkodowanego wzięcia udziału w postępowaniu dyscyplinarnym, choćby w celu powzięcia wiedzy o jego przebiegu i wyniku, ale także w celu umożliwienia wystąpienia ze środkiem zaskarżenia.