Dokonując wykładni postanowień art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym należy mieć na uwadze nie tylko wykładnię gramatyczną przepisu, ale w równym stopniu cel wprowadzonego zwolnienia gruntów nabywanych na tworzenie nowych i powiększenie już istniejących gospodarstw rolnych. Preferencyjne opodatkowanie gruntów traktowane było zawsze jako jeden z instrumentów motywujących do zagospodarowania gruntów rolnych niewykorzystywanych rolniczo. Mając powyższe na uwadze należy uznać, że ustawodawca odwołując się we wspomnianym artykule do nabycia w drodze umowy sprzedaży miał na celu objęcie zwolnieniem gruntów nabytych w drodze szeroko rozumianej "sprzedaży" (w znaczeniu odpłatne nabycie nieruchomości), w tym również w drodze sprzedaży w drodze licytacji publicznej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska (spr.), Sędziowie sędzia NSA Mieczysław Markowski, sędzia WSA Sławomir Presnarowicz, Protokolant Beata Borkowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2006 sprawy ze skargi B. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zwolnienia w podatku rolnym 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości, 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. na rzecz skarżącego B. B. kwotę 120 zł (słownie: sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wnioskiem z dnia [...] października 2005 r. skarżący B. B. zwrócił się do Wójta Gminy H. z wnioskiem o przyznanie zwolnienia w podatku rolnym, o którym w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym. Swój wniosek umotywował faktem nabycia [...] ha gruntów rolnych na powiększenie posiadanego przez niego gospodarstwa rolnego (powierzchnia gospodarstwa nie przekroczyła 100 ha) - nabycie to zostało potwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w B. P. z dnia [...] czerwca 2005 r. (sygn. akt [...]).
Decyzją z dnia [...] grudnia 2005 r. Znak: [...] Wójt Gminy H. odmówił przyznania wnioskowanego zwolnienia. Organ uznał, że nie zostały spełnione ustawowe przesłanki do przyznania zwolnienia wymienione w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym. Odmowę uzasadniono tym, iż strona nabyła grunty rolne w trybie postępowania egzekucyjnego tj. nieruchomość nabyto w wyniku wydania postanowienia sądu o przybiciu oraz spełnienia warunków licytacji, wskazano, że tytułem własności nowo nabytych gruntów jest prawomocne postanowienie sądu o przysądzeniu własności, a nie umowa sprzedaży, o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym.
Od powyższej decyzji skarżący złożył odwołanie sugerując, że uzyskany przez niego tytuł własności uprawnia do skorzystania z wnioskowanego zwolnienia.
Rozpatrując odwołanie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. uznało, że nie zasługuje ono na uwzględnienie i utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Wójta Gminy H. W uzasadnieniu decyzji podkreślono, że skarżący nabył grunty rolne mocą postanowienia Sądu Rejonowego w B. P. (sygn. akt [...]) przysądzającego własność zakupionej w trybie postępowania egzekucyjnego nieruchomości i tym samym nie spełnił wszystkich warunków koniecznych do skorzystanie z wnioskowanego zwolnienia. Wskazano, że co prawda nabyte grunty są przedmiotem prawa własności, przeznaczone są na powiększenie gospodarstwa rolnego, nie przekraczają powierzchni 100 ha, jednakże zostały nabyte w innym trybie niż umowa sprzedaży. Podkreślono, że w ustawie o podatku rolnym takiego tytułu nabycia gruntów - jako uprawniającego do przyznania zwolnienia - nie przewidziano (w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym mowa jest tylko o gruntach nabytych w drodze umowy sprzedaży).
W skardze na powyższą decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. skarżący wniósł o jej uchylenie podnosząc, że ustawodawca posługuje się pojęciem "sprzedaż" również, w przepisach k.p.c. dotyczących licytacji tak, więc nabycie własności gruntów w trybie "sprzedaży licytacyjnej" powinno uprawniać do skorzystania z ustawowego zwolnienia uregulowanego w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 ze zm.). Dodatkowo podkreślono, iż pogląd odmienny od zaprezentowanego w skardze godziłby w cel omawianego zwolnienia: "sprzedaż licytacyjna" nie uprawnia do zwolnienia, ale już dalsza sprzedaż gruntu (w drodze umowy cywilnoprawnej) do zwolnienia by uprawniała kolejnego nabywcę).
Odpowiadając na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, nie podzielając argumentacji skarżącego. Podkreślono, że skarżący nabył grunty rolne mocą postanowienia Sądu Rejonowego w B. P. ([...]) przysądzającego własność zakupionej w trybie postępowania egzekucyjnego nieruchomości, tym samym nie spełnił wszystkich warunków uzależniających skorzystanie z wnioskowanego zwolnienia. Wskazano, że co prawda nabyte przez stronę grunty są przedmiotem prawa własności, przeznaczone są na powiększenie gospodarstwa rolnego, nie przekraczają powierzchni 100 ha, jednakże zostały nabyte w innym trybie niż umowa sprzedaży, a właśnie na umowę sprzedaży położono akcent w art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku rolnym. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. zgodziło się ze skarżącym, że umowa sprzedaży nie jest jedynym tytułem nabycia prawa własności gruntu, jednak w powołanym wyżej przepisie nie wymieniono innych tytułów nabycia w nim "sprzedaży licytacyjnej". Podniesiono, że ustawodawca posługuje się zwrotem "sprzedaż" np. w art. 952 k.p.c., jednak chodzi tam o "sprzedaż" w znaczeniu "odpłatne nabycie nieruchomości". Wskazano, że umowy sprzedaży nie można utożsamiać z nabyciem uregulowanym w art. 999 §1 k.p.c. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności przez wpis w księdze wieczystej. W braku wskazanej wyżej przesłanki (tj. umowy sprzedaży) organ pierwszej instancji nie miał, więc możliwości przyznania wnioskowanego zwolnienia.