Rozstrzygnięcia wydawane w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne są podejmowane w ramach tzw. uznania administracyjnego. Do uznania administracyjnego, a więc możliwości wyboru określonego kierunku rozstrzygnięcia, dochodzi w tego typu sprawach dopiero po ustaleniu istnienia którejś z wymienionych w przepisach prawa przesłanek. Jeśli żadna z tych przesłanek nie jest spełniona, organ nie ma możliwości wyboru konsekwencji prawnych i bezwzględnie zobowiązany jest odmówić przyznania tego rodzaju ulgi. Natomiast wykazanie istnienia którejś z wymienionych przesłanek pozwala organowi na zastosowanie tej ulgi, co nie jest jednak równoznaczne z obowiązkiem jej przyznania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Wojciech Stachurski (spr.), Sędziowie sędzia WSA Piotr Pietrasz, sędzia WSA Jacek Pruszyński, Protokolant Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 14 października 2009 r. sprawy ze skargi R. D. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia [...] czerwca 2009 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oddala skargę.
Pismem z [...] stycznia 2009 r. Pan R. D. (dalej zwany również jako Skarżący) zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) Oddział w B. z prośbą o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne od 30 grudnia 1999 r. do 31 stycznia 2000 r., od 1 marca 2000 r. do 28 lutego 2001 r., od 1 kwietnia 2001 r. do 30 kwietnia 2001 r. Skarżący wskazał, że jest osobą niepełnosprawną z dwoma przewlekłymi chorobami, wymagającymi systematycznego przyjmowania dosyć drogich leków.
Po rozpoznaniu sprawy, Dyrektor ZUS Oddział w B., działając z upoważnienia Prezesa ZUS, wydał [...] kwietnia 2009 r. decyzję nr [...], w której odmówił Skarżącemu umorzenia należności z tytułu składek na FUS, FUZ oraz FP za ww. okresy w łącznej kwocie 14.743,23 zł.
W uzasadnieniu organ stwierdził, iż w przypadku Skarżącego nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 28 ust. 1 - 3 ustawy z 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. z 2007 r., Nr 11, poz. 74 ze zm.
(w dalszej części uzasadnienia w skrócie: "u.s.u.s."), pozwalające na umorzenie należności z tytułu składek. Organ wskazał na osiągany przez Skarżącego dochód w postaci świadczenia emerytalnego, jak też z tytułu zatrudnienia, a także posiadany przez niego majątek w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego w B. W oparciu o powyższe organ ocenił, że istnieje możliwość skutecznego prowadzenia egzekucji celem wyegzekwowania zobowiązań. Ponadto Skarżący posiada możliwość dobrowolnej ich spłaty chociażby w formie układu ratalnego.
Zdaniem organu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził także, iż opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby Skarżącego możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych w rozumieniu przepisu § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003 r.
w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365 ze zm.). Wysokość uzyskiwanego przez wnioskodawcę, jak też małżonkę dochodu, przy uwzględnieniu wysokości należności z tytułu składek pozostałych do spłaty, nie pozbawi jego rodziny możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. W ocenie organu, wnioskodawca nie wykazał, iż nie jest w stanie zapłacić zobowiązań z tytułu składek z powodu poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia. Organ uznał także, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził, iż stan zdrowia strony uniemożliwia pozyskanie dochodu na spłatę przedmiotowych zobowiązań, bowiem Skarżący otrzymuje od marca 2009 r. świadczenie emerytalne w kwocie 1.630,73 zł. Nie stwierdzono wobec niego całkowitej niezdolności do pracy, a jedynie lekki stopień niepełnosprawności. Ponadto, od lutego 2007 r. Skarżący podjął dodatkowe zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy na czas określony do 31 marca 2010 r. Zdaniem organu, powyższe okoliczności przeczą twierdzeniu, iż stan zdrowia strony uniemożliwia spłatę należności.