1. W myśl art. 191 par. 1 Kh wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma prawo do czystego zysku wynikającego z rocznego bilansu. Oznacza to, że brak jest podstawy do wypłacania zaliczek na poczet należności wynikającej z tego prawa przed zatwierdzeniem rocznego bilansu.
Skoro wszystkie udziały zostały zbyte przez wspólnika w trakcie roku obrachunkowego, to nie mógł on uczestniczyć już w podziale czystego zysku za ten rok.
2. Nie można obciążyć odpowiedzialnością podatkową nabywcę udziałów, który w dniu powstania zobowiązań podatkowych nie był wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie jest uzasadniona. W orzeczeniu TK - K 2/94 z dnia 18 października 1994 r. /OTK 1994 cz. II str. 48 i 51/ Trybunał Konstytucyjny zwrócił najpierw uwagę na to, że "wydanie orzeczenia o niekonstytucyjności ustawy nie powinno następować w sytuacji, gdy możliwe jest nadanie ustawie takiego rozumienia, która doprowadzi ją do zgodności z normami, zasadami i wartościami ustanowionymi przez Konstytucję", a następnie wyjaśnił, że "argumentem przemawiającym ku uznaniu, że ustawodawca nie wykroczył poza normy swobody unormowań pozostawionych mu przez Konstytucję jest występujące powiązanie wspólnika spółki (...) z jej wynikami gospodarczymi, a zwłaszcza z osiąganym przez nie zyskiem. Nieuiszczone należności podatkowe umniejszają wydatki spółki i pośrednio wpływają na podział zysku dokonywany na rzecz wspólników. Nawet jeżeli w praktyce tego typu "zyski" spółki ulegają czy to zmarnowaniu w wyniku nieprzemyślanych decyzji gospodarczo-inwestycyjnych, czy to przechwyceniu przez inne osoby niż wspólnicy, to świadczyć to może jedynie o nieprawidłowym działaniu spółki i wspólników. Tak długo więc, jak nowa forma odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki ograniczona jest do zobowiązań podatkowych powstałych po wejściu w życie nowego przepisu i tak długo, jak zakres odpowiedzialności wspólników pozostaje w proporcji do stopnia uczestnictwa w podziale zysku, można uznać, że ustawodawca porusza się w granicach przysługującej mu swobody prawodawczej". Z powyższego stanowiska wynika, że wspólnik może odpowiadać za zobowiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dotyczące jego uczestnictwa w spółce. W przeciwnym przypadku brak jest powiązania wspólnika spółki z jej wynikami gospodarczymi. Tym samym nadano by ustawie takie rozumienie, które doprowadziło ją do niezgodności z normami, zasadami i wartościami ustanowionymi przez Konstytucję".
Trybunał Konstytucyjny w powołanym orzeczeniu podkreślił, że zarysował tylko kierunek wykładni art. 47 ust. 2 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Dlatego zwrócić należy uwagę na to, że w myśl art. 191 par. 1 Kh wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma prawo do czystego zysku wynikającego z rocznego bilansu. Oznacza to, że brak jest podstawy do wypłacania zaliczek na poczet należności wynikającej z tego prawa przed zatwierdzeniem rocznego bilansu. Jest to o tyle istotne, że w rozpoznawanej sprawie wszystkie udziały zostały zbyte przez wspólnika w trakcie roku obrachunkowego. Nie mógł on więc uczestniczyć już w podziale czystego zysku za ten rok.
Zauważyć jednak należy, że osiąganie przez spółkę czystych zysków w trakcie roku obrachunkowego nie pozostaje bez wpływu na wartość realną udziałów. Ich zbywca może więc odnieść korzyści z tego, gdyż nie uiszczone należności podatkowe pomniejszają wydatki spółki i bezpośrednio wpływają na wysokość osiąganego przez spółkę zysku. Natomiast nie należy przywiązywać zbyt dużej wagi do wykładni gramatycznej czy też systemowej ograniczającej się do przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych, gdyż stopień doprecyzowania przepisów jest tutaj kwestią przypadku. Na przykład w dekrecie z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 49 poz. 452 ze zm. w tym Dz.U. 1960 nr 51 poz. 300/ art. 16 ust. 1 stanowił, że "małżonek podatnika, a także inni członkowie rodziny podatnika, odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za jego zobowiązania podatkowe, jeżeli pozostają w nim we wspólnym gospodarstwie, a podatnik uporczywie zalega z uiszczeniem należności...".
W literaturze zwrócono w związku z tym uwagę na to, że rozszerzenie odpowiedzialności członków rodziny podatnika za zobowiązania podatkowe należne za czas przed ich wejściem do wspólnego gospodarstwa domowego byłoby niesłuszne.
Skoro rodzina jako podstawowa komórka społeczna pozostaje pod szczególną opieką i ochroną państwa, to członkowie rodziny podatnika odpowiadają za zobowiązania podatkowe ustalone za okres, w którym pozostawali w nim we wspólnym gospodarstwie domowym /zob. np. W. Wepsięć "Odpowiedzialność podatkowa członków rodziny podatnika - Finanse 1964 nr 9 str. 31/.
W art. 41 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych - jak się wydaje uwzględniono głosy doktryny i precyzyjnie postanowiono, że "małżonek podatnika odpowiada solidarnie z podatnikiem za jego zaległości podatkowe powstałe w czasie trwania małżeństwa. Zaległości podlegają zaspokojeniu z majątku wspólnego małżonków".
W każdym razie wynika z tej ewolucji regulacji prawnej, że przesłanka odpowiedzialności podatkowej musi istnieć w dniu powstania zaległości podatkowej.
Skarżący żąda zaś, aby odpowiedzialnością podatkową obciążyć nabywcę udziałów, chociaż w dniu powstania zobowiązań podatkowych nie był on wspólnikiem.
W tym stanie rzeczy zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem. Z tych względów Sąd na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA skargę oddalił.