Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Bała Sędziowie Jan Kacprzak NSA Jan Grabowski (spr.) Protokolant Magdalena Rosik po rozpoznaniu w dniu 4 października 2006 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lutego 2006 r. sygn. akt VI SA/Wa 1116/05 w sprawie ze skargi A. K. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 11 marca 2005 r. nr [...] w przedmiocie odmowy refundacji kosztów leczenia oddala skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 2 lutego 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 1116/05, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. K. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 11 marca 2005 r., nr [...] w przedmiocie odmowy refundacji kosztów leczenia, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji z dnia 20 stycznia 2005 r., z uwagi na niezastosowanie przez organy przepisów aktu obowiązującego w dacie złożenia wniosku i wydania zaskarżonej decyzji.
Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy. Decyzją z dnia 11 marca 2005 r. Prezes NFZ utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Warszawie z dnia 20 stycznia 2005 r. odmawiającą A. K. prawa do refundacji poniesionych kosztów operacji endoprotezoplastyki całkowitej stawu biodrowego prawego, wykonanej w NZOZ C. M. C. w W. uznając, że ta placówka nie ma zawartego kontraktu na udzielanie świadczeń zdrowotnych z NFZ w 2004 r., a więc leczenie w niej odbywało się poza systemem ubezpieczenia zdrowotnego. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdził, że w czasie gdy został wykonany zabieg, obowiązywała ustawa z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze zm.), która w art. 72 ust. 1 jako podstawę udzielania świadczeń zdrowotnych ustalała umowę pomiędzy Funduszem i świadczeniodawcą. Podkreślił przy tym, że w myśl art. 119 ust. 2 tej ustawy ubezpieczony miał prawo wyboru szpitala spośród szpitali, które zawarły umowę z Funduszem.
WSA w Warszawie uznał, że skarga A. K. na powyższą decyzję zasługuje na uwzględnienie z uwagi na wydanie decyzji organów obydwu instancji w oparciu o stan prawny z okresu, gdy świadczenie zostało wykonane. W sprawie powinny natomiast znaleźć zastosowanie przepisy ustawy obowiązującej w dacie złożenia wniosku i wydania zaskarżonej decyzji. Skarżący złożył bowiem wniosek o refundację kosztów wykonanego zabiegu w dniu 14 grudnia 2004 r., to jest w okresie obowiązywania ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135), a zatem skoro ustawa ta weszła w życie w dniu 1 października 2004 r. (art. 252 cyt. ustawy), wniosek powinien był zostać rozpatrzony przy zastosowaniu przepisów tej ustawy. Zgodnie bowiem z treścią art. 246 powoływanej ustawy postępowania w indywidualnych sprawach z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy toczą się przed Prezesem Funduszu na dotychczasowych zasadach.
Sąd I instancji podkreślił, że organy powołały wprawdzie przepisy obowiązującego aktu prawnego, dotyczące właściwości organu oraz wskazujące sposób i tryb załatwienia spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym i ustalenia prawa do świadczeń, natomiast rozstrzygnięcie merytoryczne znalazło oparcie w przepisach art. 72 ust. 1 oraz art. 119 ust. 2 uchylonej ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze zm.). W ocenie Sądu I instancji, działanie organu - który powołał w uzasadnieniu decyzji stan prawny z okresu, gdy świadczenie zostało wykonane, to jest w dacie 10 września 2004 r., kiedy nie toczyło się żadne postępowanie administracyjne, a wniosek o refundację kosztów wykonanego zabiegu wszczynający postępowanie w rozumieniu art. 61 k.p.a. skarżący wniósł w dniu 14 grudnia 2004 r. (spełniając jednocześnie wymóg art. 109 ust. 3 w związku z ust. 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.) - skutkowało uchyleniem rozstrzygnięć organów obydwu instancji na podstawie art. 145 ust 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a.