Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędziowie Sędzia NSA Zdzisław Kostka (spr.) Sędzia del. WSA Izabela Bąk-Marciniak po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Rady Miasta G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 16 lutego 2017 r. sygn. akt III SA/Gd 872/16 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] w G. na uchwałę Rady Miasta G. z dnia [...] września 2015 r. nr [...] w przedmiocie zamiaru połączenia filii nr [...] i nr [...] Miejskiej Biblioteki Publicznej w G. oraz zmiany jej statutu postanawia: 1. uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić skargę, 2. zwrócić Stowarzyszeniu [...] w G. ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku kwotę 300 (trzysta) złotych uiszczoną tytułem wpisu od skargi, 3. zasądzić od Stowarzyszenia [...] w G. na rzecz Gminy Miasta G. kwotę 390 (trzysta dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z 16 lutego 2017 r., sygn. akt III SA/Gd 872/1, uwzględniając skargę Stowarzyszenia [...] w G., stwierdził niezgodność z prawem uchwały Rady Miasta G. nr [...] z [...] września 2015 r. w sprawie zamiaru połączenia filii nr [...] i filii nr [...] Miejskiej Biblioteki Publicznej w G. oraz zamiaru dokonania zmiany statutu Miejskiej Biblioteki Publicznej w G. w części dotyczącej zakresu działania i lokalizacji filii oraz oddziałów Biblioteki, podjętej na podstawie art. 13 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach.
Sąd pierwszej instancji uznał po pierwsze, że skarżące Stowarzyszenie było legitymowane do wniesienia skargi na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, po drugie, że zaskarżona uchwała została podjęta z naruszeniem prawa.
Odnośnie do legitymacji skarżącego Stowarzyszenia do wniesienia skargi Sąd pierwszej instancji wskazał, że Stowarzyszenie to wyjaśniło, iż "celem jego działania jest, między innymi, ochrona dóbr kultury oraz historii G., a także - wspieranie inicjatyw mieszkańców i ich ruchów protestacyjnych". Dalej Sąd stwierdził, że ze skargi wynika, iż 580 mieszkańców G., w tym członkowie skarżącego Stowarzyszenia, sprzeciwiło się likwidacji filii nr [...] Biblioteki Miejskiej w G. Następnie, opierając się na orzecznictwie sądów administracyjnych, wskazał, że to podmiot wnoszący skargę w trybie art. 101 ust. 1 jest zobowiązany wykazać, że naruszenie jego interesu prawnego lub uprawnienia jest bezpośrednie i realne, że istnieje w chwili wniesienia skargi, że nie jest potencjalne, lecz rzeczywiste oraz że występuje związek pomiędzy zaskarżoną uchwałą, a sytuacją prawną skarżącego. Po tych wyjaśnieniach stwierdził, że "skarżące Stowarzyszenie (...), mające w celach statutowych zapisany obowiązek troski i wspierania społeczności lokalnej miasta G. w zakresie m.in. ochrony dóbr kultury oraz historii miasta, uzyskało informację o zamiarze likwidacji jednej z filii Miejskiej Biblioteki Publicznej w G., służącej dobru licznych jej mieszkańców". W ocenie Sądu pierwszej instancji "(n)ie ulega wątpliwości, iż protesty mieszkańców G. (...) stanowiły, zdaniem strony skarżącej, potrzebę uruchomienia działań przewidzianych w celach statutowych Stowarzyszenia". Zatem - jak dalej wywiódł - "(z)askarżając (...) uchwałę (...) strona skarżąca działała w przeświadczeniu, że kwestionowana uchwała narusza nie tylko obiektywny porządek prawny, lecz również - prawa czy uprawnienia strony skarżącej". Sąd pierwszej instancji dodał przy tym, że w tym przeświadczeniu utwierdziło skarżące Stowarzyszenie postanowienie WSA w Gdańsku z 11 lipca 2016 r., sygn. akt III SA/Gd 579/16, którym odrzucono wcześniejszą skargę skarżącego Stowarzyszenia na tę samą uchwałę z tego powodu, że przed wniesieniem skargi nie wezwano organu administracji do usunięcia naruszenia prawa.
Wyjaśniając stanowisko odnośnie do niezgodności z prawem zaskarżonej uchwały Sąd pierwszej instancji przyjął, że uchwała ta została podjęta z naruszeniem art. 13 ust. 2 ustawy o bibliotekach w zakresie, w jakim dotyczy obowiązku podania do publicznej wiadomości zamiaru wydania aktu o połączeniu, podziale lub likwidacji biblioteki z sześciomiesięcznym wyprzedzeniem. W szczególności stwierdzono, że w zaskarżonej uchwale, podjętej [...] września 2015 r., postanowiono, że akt o połączeniu filii nr [...] i filii nr [...] Miejskiej Biblioteki Publicznej w G. zostanie podjęty po upływie 6 miesięcy od daty podania treści uchwały do publicznej wiadomości, zaś połączenie nastąpi z dniem 30 czerwca 2016 r. W ocenie Sądu pierwszej instancji określenie w zaskarżonej uchwale daty połączenia filii biblioteki i stwierdzenie, że od połowy 2016 r. lokal po filii nr [...] będzie wykorzystywany na inne cele niż prowadzenie biblioteki oznacza, że nie będzie można dochować wskazanych w zaskarżonej uchwale terminów, zaś sama uchwała "w istocie przesądzała o likwidacji Filii nr [...]" i została podjęta "w celu obejścia restrykcyjnych przepisów o likwidacji i łączeniu bibliotek z innymi instytucjami kultury". Sąd pierwszej instancji wskazał także, że zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały stwierdzenie, iż likwidacja filii nr [...] Miejskiej Biblioteki Publicznej w G. nie oznacza pozbawienia mieszkańców okolicznych osiedli możliwości korzystania z zasobów bibliotecznych niedaleko miejsca zamieszkania i nie powinna wpłynąć na poziom czytelnictwa "pozostaje w sprzeczności z oceną społeczną, skoro tak wiele osób zaangażowało się w