Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie: NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) del. WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Kielcach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 13 kwietnia 2017 r. sygn. akt II SA/Ke 10/17 w sprawie ze skargi S. C. na postanowienie Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Kielcach z dnia [...] grudnia 2016 r. znak: [...] w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia 1. uchyla zaskarżony wyrok w punkcie I. i oddala skargę; 2. oddala skargę kasacyjną w pozostałej części; 3. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2017 r., sygn. akt II SA/Ke 10/17, uwzględniając skargę S. C., uchylił postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] z dnia [...] grudnia 2016 r. znak: [...] oraz utrzymane nim w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w [...] z dnia [...] października 2016 r. znak: [...] w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia.
Powyższy wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w [...] decyzją z dnia [...] kwietnia 2016 roku wydaną na podstawie art. 48 ust. 1 oraz ust. 4 Prawa budowlanego nakazał S. C. wykonanie rozbiórki samowolnie wykonanego budynku gospodarczego na działce o numerze ewidencyjnym [...] znajdującej się w miejscowości[...] gmina[...]. Decyzja ta stała się ostateczna, zaś wystosowane do S. C. upomnienie zobowiązujące go do wykonania rozbiórki samodzielnie wykonanego budynku nie przyniosło skutku, w konsekwencji czego doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Postanowieniem z dnia [...] października 2016 roku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w[...], na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2016 r. poz. 599) - dalej: u.p.e.a., nałożył na S C grzywnę w celu przymuszenia z wysokości 38.192,20 zł z jednoczesnym wezwaniem zobowiązanego do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym w terminie 21 dni od doręczenia postanowienia oraz pouczeniem, że w przeciwnym razie będzie orzeczone wykonanie zastępcze.
Skarżący wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, po którego rozpoznaniu [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w [...] postanowieniem z dnia [...] grudnia 2016 r. znak: [...] utrzymał w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.
W ocenie organu odwoławczego organ egzekucyjny słusznie w pierwszej kolejności nałożył na zobowiązanego grzywnę w celu przymuszenia, która jest najmniej dolegliwym środkiem egzekucyjnym w przypadku konieczności wyegzekwowania obowiązków wynikających z Prawa budowlanego. Nałożenie zaś w pierwszej kolejności na zobowiązanego środka przymusu w postaci wykonania zastępczego byłoby w okolicznościach niniejszej sprawy bardziej dolegliwe, bowiem wiązałoby się z wysokimi kosztami, związanymi z wyceną robot, wyłonieniem wykonawcy, które w całości obciążałyby zobowiązanego i które zobowiązany musiałby ponieść niezależnie od kosztów wykonania robót budowlanych przez wykonawcę. Jedynym sposobem uniknięcia przez zobowiązanego dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego jest wykonanie w całości obowiązku nałożonego przez organy nadzoru budowlanego. Nieuiszczenie przez zobowiązanego w terminie grzywny będzie podlegać ściągnięciu w trybie egzekucji należności pieniężnych. W sytuacji uiszczenia grzywny w celu przymuszenia, a niewykonania rozbiórki obiektu budowlanego, organ egzekucyjny zobowiązany będzie do dalszego prowadzenia egzekucji z przejściem na środek egzekucyjny w postaci wykonania zastępczego poprzez wydanie postanowienia o wykonaniu zastępczym obowiązku przez inną osobę za zobowiązanego, na jego koszt i niebezpieczeństwo. Jeżeli natomiast obowiązek zostanie wykonany przez samego zobowiązanego, grzywna uiszczona lub ściągnięta w celu przymuszenia może być w uzasadnionych przypadkach zwrócona w wysokości 75 % lub w całości.