Dnia 4 kwietnia 2017 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon Sędziowie sędzia NSA Paweł Miładowski (spr.) sędzia del. WSA Iwona Niżnik-Dobosz Protokolant starszy asystent sędziego Maciej Stojek po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Gminy Miasta Radomsko od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 30 listopada 2016 r. sygn. akt III SA/Łd 872/16 w sprawie ze skargi Gminy Miasta Radomsko na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Łódzkiego z dnia 18 sierpnia 2016 r. nr PNK-I.4131.475.2016 w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia w sprawie odwołania dyrektora Muzeum Regionalnego im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku 1. oddala skargę kasacyjną, 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.
Wyrokiem z dnia 30 listopada 2016 r., sygn. akt III SA/Łd 872/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, oddalił skargę Gminy Miasta R. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2016 r., nr [...], w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia w sprawie odwołania dyrektora Muzeum Regionalnego [...]. W uzasadnieniu wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Zarządzeniem nr [...] z dnia [...] czerwca 2016 r. w sprawie odwołania Dyrektora Muzeum Regionalnego [...] Prezydent Miasta R. z dniem [...] czerwca 2016 r. odwołał T. N. ze stanowiska Dyrektora Muzeum Regionalnego [...]. Odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem stosunku pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 30 września 2016 r. Powodem odwołania było naruszenie przez T. N. przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem.
Pismem z dnia 13 lipca 2016 r. Wojewoda [...], na podstawie art. 88 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446), zwanej dalej "u.s.g.", zwrócił się do Prezydenta Miasta R. o przedłożenie oryginału lub kserokopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem zarządzenia nr [...].
W dniu 18 lipca 2016 r. Prezydent Miasta R. przesłał Wojewodzie [...] na skrzynkę e-mailową skan zarządzenia nr [...] oraz skan pisma z dnia 15 lipca 2016 r. o przesłaniu kserokopii potwierdzonej za zgodność wymienionego zarządzenia.
W dniu 20 lipca 2016 r. do Wojewody [...] wpłynęła przesyłka zawierająca kserokopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem zarządzenia Prezydenta Miasta R. nr [...].
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewoda [...], na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 u.s.g., stwierdził nieważność zarządzenia nr [...].
W uzasadnieniu podniesiono, że zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r., poz. 406 ze zm.) dyrektora instytucji kultury powołuje organizator na czas określony, z zastrzeżeniem ust. 3, po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję. Odwołanie dyrektora następuje w tym samym trybie. Zasięganie opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych nie jest konieczne w przypadku wyłonienia kandydata na dyrektora w drodze konkursu, o którym mowa w art. 16.
W ocenie organu nadzoru, w przypadku odwołania dyrektora instytucji kultury konieczna jest opinia związków zawodowych działających w tej instytucji oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję. Wynika to z treści art. 15 ust. 1 ustawy z 1991 r. Zwolnienie z takiego opiniowania ma miejsce jedynie w sytuacji opisanej w zdaniu drugim art. 15 ust. 1 wymienionej ustawy, a mianowicie w razie wyłaniania kandydata na dyrektora w drodze konkursu. W przypadku odwołania dyrektor nie jest już "kandydatem", a więc nie ma do niego zastosowania wyjątek określony w zdaniu drugim art. 15 ust. 1 ustawy. Ratio legis takiego uregulowania wynika z procedury wyłaniania kandydata na dyrektora (konkursowej) zapewniającej co do zasady udział w nim przedstawiciela organizacji związkowej oraz stowarzyszeń zawodowych lub twórczych. W przypadku odwołania dyrektora ustawa wymaga każdorazowo opiniowania przez związki zawodowe oraz stowarzyszenia zawodowe i twórcze. Pogląd taki wyraził WSA w Łodzi w wyroku z dnia 23 października 2015 r. w sprawie II SA/Łd 570/15. Znajduje to także potwierdzenie w uzasadnieniu projektu zmiany art. 15 ust. 1 ustawy z 1991 r. dokonanej ustawą z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r., poz. 1230). W przypadku odwołania T. N. nie zachowano wymogu zasięgnięcia opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych.