Stanowisko organu administracji publicznej właściwego w sprawach ochrony zabytków dotyczące ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu objętego tą ochroną wyrażone w postanowieniu tego organu musi być szczegółowo uzasadnione. Zwłaszcza gdy w postępowaniu administracyjnym organ dopuścił dowód z kilku opinii rzeczoznawców, których treść i wnioski są rozbieżne, organ zajmujący stanowisko w postanowieniu zobowiązany jest odnieść się do każdej ze stanowiących materiał dowodowy opinii i wskazać przyczyny, dla których jako wiążące uznał niektóre z tych opinii, jak też przyczyny, dla których inne w jego ocenie nie zasługiwały na uwzględnienie.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wyższej Szkoły Działalności Gospodarczej w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 maja 2005 r. IV SA/Wa 134/05 w sprawie ze skargi (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w W. na postanowienie Ministra Kultury z dnia 29 października 2004 r. (...) w przedmiocie uzgodnienia warunków zabudowy - oddala skargę kasacyjną.
Wyrok został wydany po rozpoznaniu skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrokiem z 5.05.2005 r. /IV SA/Wa 134/05/, wydanego w wyniku skargi inwestora /spółdzielni mieszkaniowej/ na postanowienie Ministra Kultury w przedmiocie uzgodnienia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu inwestycji polegającej na realizacji obiektu biurowo-usługowego, utrzymujące w mocy postanowienie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. WSA uwzględniając skargę, uchylił zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie organu I instancji.
W uzasadnieniu powyższego wyroku sąd I instancji wskazał, iż zaskarżone postanowienie rozstrzygające o nieuzgodnieniu przedstawionego projektu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla przedmiotowej inwestycji zostało wydane na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. b i c, art. 7 pkt 1, art. 89 pkt 1 i art. 93 ust. 1 w związku z art. 139 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami /Dz.U. nr 162 poz. 1568 ze zm./, art. 40 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym /t.j. Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139 ze zm./ w związku z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym /Dz.U. nr 80 poz. 717 ze zm./. W sprawie zostały dopuszczone cztery opinie rzeczoznawców, przy czym negatywna opinia dotycząca projektu decyzji została wykonana na zlecenie jednostki będącej dysponentem terenu sąsiadującego z terenem przewidzianym pod przedmiotową inwestycję oraz na uchwale Głównej Komisji Konserwatorskiej. Organ stwierdził, iż parametry inwestycji nie pozwalają na uznanie jej za dopuszczalną pod względem konserwatorskim. Zamierzenie budowlane stanowiłoby bowiem nową dominantę oraz naruszyłoby strukturę i rytm budynków zabytkowych o wysokiej randze historycznej i architektonicznej, pozostając tym samym w konflikcie estetycznym i przestrzennym z utrwalonym układem kompozycyjnym tego miejsca.
W skardze do WSA w Warszawie inwestor podniósł, że zaskarżone postanowienie wydano bez wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, przy czym wnioski z uchwały Głównej Komisji Konserwatorskiej zostały wyrwane z kontekstu.
WSA w Warszawie stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie, zaskarżone bowiem rozstrzygnięcie w zestawieniu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym i zaprezentowanym uzasadnieniem budzi poważne wątpliwości. Organ orzekający zwłaszcza powinien zająć w uzasadnieniu swojego orzeczenia stanowisko wobec całego materiału procesowego oraz jasno i należycie uzasadnić swoje zdanie, a w szczególności, na jakiej podstawie uznał pewne fakty za udowodnione. Tymczasem powołano się w sprawie na opinie ekspertów podejmujących problem zabudowy terenu stanowiącego element historycznego założenia położonego pomiędzy dwoma obiektami zabytkowymi, stwierdzając, że dwie złożone do akt sprawy opinie generalnie wyrażają pozytywną ocenę planowanej inwestycji, inne zaś dwie opinie negatywnie oceniają to zamierzenie, nie dokonując jednak analizy opinii i nie wyjaśniając, dlaczego przychylono się do opinii negatywnie oceniających planowaną inwestycję, negatywnie zaś odniesiono się do opinii korzystnych dla inwestora. Twierdzenie, że wnioskowane zamierzenie budowlane w przypadku jego realizacji stanowiłoby nową dominantę oraz naruszyłoby strukturę i rytm budynków zabytkowych nie zostało poparte dokonanymi przez organ ustaleniami i w żaden sposób uzasadnione. W ocenie sądu I instancji za dominantę może być uznany obiekt wybijający się z otoczenia i panujący nad tym otoczeniem, natomiast z projektu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że wysokość projektowanego budynku nie przekracza wysokości kalenicy sąsiedniego budynku /IV kondygnacje/.