Sprawa ze skargi na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (...) w przedmiocie przejęcia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa
Tezy

Stosownie do art. 41 pkt 2 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne /Dz.U. nr 21 poz. 118/ nieruchomości przejęte w zagospodarowanie na 10 lat w trybie ustawy z dnia 28 czerwca 1962 r. o przejmowaniu niektórych nieruchomości rolnych w zagospodarowanie lub na własność Państwa oraz o zaopatrzeniu emerytalnym właścicieli tych nieruchomości i ich rodzin /Dz.U. nr 38 poz. 166/ podlegały przejęciu na własność Państwa jeżeli rolnik lub jego spadkobiercy nie wystąpili o zwrot nieruchomości w ciągu 2 lat po upływie dziesięcioletniego okresu zagospodarowania bądź nie uregulowali wszystkich należności wobec Państwa oraz zwrotu sum wypłaconych rolnikowi i jego rodzinie tytułem zaopatrzenia emerytalnego.

Przepis ten zachował moc do końca 1979 roku na podstawie art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeń dla rolników i ich rodzin /Dz.U. nr 32 poz. 140/. Przy spełnieniu ukazanych wymogów, w tym również cywilistycznej konstrukcji posiadania w dobrej wierze, decyzje o przejęciu w zagospodarowanie nieruchomości przez Państwo, a następnie na własność Państwa przed końcem 1979 roku winny być - co do zasady - ocenione jako zgodne z obowiązującym wówczas prawem.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Józefy Cz. na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (...) w przedmiocie przejęcia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa - uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie strona 1/3

Wymienioną decyzją minister utrzymał w mocy decyzję Wojewody z 22 lipca 1997 r. odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Prezydium PRN z 5 stycznia 1965 r. w sprawie przejęcia w zagospodarowanie na okres 10 lat gospodarstwa rolnego o powierzchni 9,14 ha położonego we wsi J. i decyzji Naczelnika Miasta i Gminy W. z 28 lipca 1979 r. w sprawie przejęcia tego gospodarstwa na własność Państwa. W jej uzasadnieniu minister zwrócił uwagę na następujące okoliczności:

Antonina K. jako samoistny posiadacz tego gospodarstwa /mąż Stanisław zmarł w 1948 roku/ wystąpiła o jego przekazanie w zagospodarowanie na 10 lat, co zostało uwzględnione decyzją z 5 stycznia 1965 r. i przyznającą jej świadczenia emerytalne. Przepisy art. 39 pkt 1 ustawy z dnia 28 czerwca 1962 r. o przejmowaniu niektórych nieruchomości rolnych w zagospodarowanie lub na własność Państwa oraz o zaopatrzeniu emerytalnym właścicieli tych nieruchomości i ich rodzin /Dz.U. nr 38 poz. 166/ stanowiły o przejęciu nieruchomości w zagospodarowanie także od samoistnego posiadacza w dobrej wierze. Po upływie 10 lat okresu zagospodarowania gruntów przez Państwo i w trakcie dalszych 2 lat, kiedy był jeszcze możliwy zwrot gospodarstwa właścicielowi lub spadkobiercom, zarówno Antonina K. jak i jej dzieci nie występowali o przejęcie tych gruntów. Taka sytuacja istniała do 1979 roku kiedy ZUS - Oddział w K. zawiesił wypłacanie na rzecz Antoniny K. świadczeń emerytalnych i wystąpił do naczelnika o przejęcie gospodarstwa z urzędu na własność Państwa, który 28 lipca 1979 r. wydał taką decyzję na podstawie art. 41 pkt 2 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty pieniężne /Dz.U. nr 21 poz. 118/. Spadkobiercy Stanisława K. utracili już wówczas uprawnienia do zwrotu gospodarstwa, którym zresztą nie byli zainteresowani, natomiast Antonina K. chciała jedynie zachować ciągłość świadczeń emerytalnych z tytułu przekazania gospodarstwa. W ocenie ministra decyzje te były zgodne z obowiązującym wówczas prawem.

W skardze do sądu pełnomocnik skarżącego wniósł o uchylenie decyzji organów nadzoru obu instancji i stwierdzenie nieważności obu wcześniejszych decyzji. Jego zdaniem nie można było w decyzji z 5 stycznia 1965 r. przyjąć, że Antonina K. była samoistnym posiadaczem gospodarstwa i to w dobrej wierze, skoro gospodarstwo otrzymał Stanisław K. w wyniku reformy rolnej i było ono jego majątkiem odrębnym, o czym świadczy wpis w księdze wieczystej i data zawarcia związku małżeńskiego. Ponadto istniało już wówczas postanowienie Sądu Powiatowego w G. o stwierdzeniu nabycia spadku po Stanisławie K. przez jego żonę i dzieci. W wyniku uzupełnienia tego postanowienia gospodarstwo dziedziczy skarżący jako syn Stanisława K. Z kolei decyzja z 28 lipca 1979 r. powoływała się na przepisy ustawy z dnia 29 maja 1974 r., która już nie obowiązywała, ponieważ utraciła ona moc na podstawie art. 77 ustawy z dnia 27 października 1977 r. ogłoszonej w Dz.U. nr 32 poz. 140. Przy rozstrzyganiu tą decyzją sprawy należało mieć na uwadze, że w księdze wieczystej jako właściciel tej nieruchomości był wykazany Stanisław K.

Strona 1/3