Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Marek Pietras, Sędziowie NSA (del.) Małgorzata Borowiec, Asesor WSA Janusz Walawski, Protokolant Beata Gibzińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 marca 2004 r. sprawy ze skargi T. S. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] czerwca 2003 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę
II SA 2557/03
U Z A S A D N I E N I E
Pani T. S. w dniu 23 grudnia 2002 r. złożyła do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury z tytułu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem w drodze wyjątku. W jego uzasadnieniu podniosła swoją trudną sytuację materialno - bytową i to, że choroba syna nigdy nie pozwoli jej na podjęcie pracy, a tym samym nie nabędzie prawa do emerytury na zasadach ogólnych. Podała również, że wynagrodzenie jej męża wynosi 1.100 zł miesięcznie, a ona otrzymuje rentę socjalną w kwocie 418 zł miesięcznie.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] kwietnia 2003 r. Nr [...] odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia. W jej uzasadnieniu powołał się na art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.) oraz stwierdził, że w niektórych przypadkach istnieje możliwość przyznania w drodze wyjątku wcześniejszej emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającej stałej opieki (Dz. U. Nr 28, poz. 149), jednak oceny uprawnień dokonuje się na dzień 31 grudnia 1998 r. Wskazał również, że tego rodzaju świadczenie może być przyznane w ściśle określonych sytuacjach, między innymi gdy do wymaganego okresu zatrudnienia brakuje niewielki okres. W przypadku wnioskodawczyni okres ubezpieczenia jest zbyt krótki, bo wynosi 15 lat, 9 miesięcy i 28 dni, a więc do wymaganego 20 - letniego okresu brakuje ponad 4 lata. Ponadto dodał, że wnioskodawczyni otrzymuje z opieki społecznej stały zasiłek przysługujący osobom sprawującym stałą opiekę na dzieckiem.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy z dnia 2 maja 2003 r. wnioskodawczyni powołała się przede wszystkim na chorobę syna.
Decyzją z dnia [...] czerwca 2003 r. Nr [...] Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję podjętą dnia [...] kwietnia 2003 r., wskazując, że na podstawie art. 83 powołanej powyżej ustawy przyznanie świadczenia w drodze wyjątku jest możliwe, o ile wnioskodawca spełnia łącznie wszystkie warunki określone tym przepisem. W uzasadnieniu decyzji stwierdził, że art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiotowej sprawie nie może być zastosowany, gdyż nie zachodzą szczególne okoliczności, w wyniku których wnioskodawczyni nie nabyła prawa do wcześniejszej emerytury na zasadach określonych w ustawie. Ponownie powołał się na rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. Ponadto podał, że powodem nienabycia przez wnioskodawczynię uprawnień do wcześniejszej emerytury na podstawie tego rozporządzenia jest brak wymaganego na dzień 31 grudnia 1998 r. 20 - letniego okresu ubezpieczenia.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lipca 2003 r. skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. W uzasadnieniu skargi podniosła, iż stan zdrowia dziecka uniemożliwia jej podjęcie zatrudnienia i dlatego nie ma 20 - letniego okresu ubezpieczeniowego.