Przepis § 6 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. nr 189, poz. 1598 ze zm.) dotyczy zwolnienia z ponoszenia opłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze na przyszłość. Nie ma zastosowania do konkretnej kwoty za wykonaną usługę, ustaloną ostateczną i prawomocną decyzją. W takiej sytuacji zastosowanie ma regulacja zawarta w art. 104 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (T.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 930 ze zm.).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), Sędziowie sędzia WSA Małgorzata Roleder,, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant starszy sekretarz sądowy Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 23 marca 2017 r. sprawy ze skargi C. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] stycznia 2017 r., nr [...] w przedmiocie odmowy zwolnienia z odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Prezydenta Miasta S. z dnia [...] listopada 2016 r., nr [...]
Skarga została wywiedziona na podstawie następujących okoliczności.
1. Decyzją z dnia [...] października 2015 r. nr [...], Zastępca Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w S., działający z upoważnienia Prezydenta Miasta S., zmienił po raz kolejny, własną decyzję z dnia [...] września 2004 r. nr [...], przyznającą C. Z. świadczenie z pomocy społecznej w formie specjalistycznych usług opiekuńczych, w ten sposób, że: od dnia 1 października 2015 r. ustalił odpłatność w wysokości 1,10 zł za 1 godzinę, tj. 5% pełnego kosztu usługi;
2. W piśmie z dnia [...] stycznia 2016 r. strona zwróciła się z prośbą o zwolnienie z odpłatności za przedmiotowe usługi opiekuńcze od 1stycznia 2016 r. Decyzją z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] organ, działając na podstawie § 6 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. nr 189, poz. 1598 ze zm.; dalej powoływane jako rozporządzenie), odmówił zwolnienia z ponoszenia odpłatności. SKO w S. decyzją z dnia [...] marca 2016 r. nr [...] utrzymało w mocy to rozstrzygnięcie. WSA w Białymstoku wyrokiem z dnia 9 czerwca 2016 r. wydanym w sprawie II SA/Bk 286/16 oddalił skargę na tę decyzję;
3. W konsekwencji organ w dniu [...] sierpnia 2016 r. wezwał stronę do uregulowania należności za specjalistyczne usługi opiekuńcze w wysokości 419, 18 zł za okres od lutego do lipca 2016 r. (nr upom. [...]);
4. W dniu [...] sierpnia 2016 r. strona wniosła o umorzenie tych płatności. Decyzją z dnia [...] sierpnia 2016 r. nr [...], organ pierwszej instancji umarzył postępowanie w sprawie wszczętej ww. wnioskiem twierdząc, że sprawa dotycząca zwolnienia strony z ponoszenia odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze została już rozstrzygnięta ostateczną i prawomocną decyzją z dnia [...] stycznia 2016 r. SKO w S. decyzją z dnia [...] października 2016 r. nr [...] uchyliło decyzję organu pierwszej instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia. Zdaniem organu odwoławczego brak jest tożsamości pomiędzy sprawą wszczętą wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2016 r. a sprawą zakończoną decyzją z dnia [...] stycznia 2016 r. Podano, że sprawa zakończoną ww. decyzją dotyczyła zwolnienia z ponoszenia odpłatności na przyszłość tj. od 1 stycznia 2016 r. zaś wniosek z dnia [...] sierpnia 2016 r. dotyczy zwolnienia z konkretnej kwoty tj. 419,18 zł zaległości, które strona ma przymusowo uiścić. W ponownie prowadzonym postępowaniu nakazano organowi pierwszej instancji rozpatrzyć wniosek i wydać stosowną decyzję w kwestii zwolnienia z odpłatności w kwocie 419,18 zł;
6. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy organ pierwszej instancji decyzją z dnia [...] listopada 2016 r. nr [...], działając na podstawie § 6 rozporządzenia, odmówił zwolnienia z odpłatności w wysokości 419,18 zł. Organ na podstawie aktualizacji wywiadu środowiskowego oraz dokumentów będących w posiadaniu organu ustalił, że strona legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności symbol - 05-R, prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, zamieszkuje w lokalu własnościowym. Opłaty wynoszą: - czynsz 146 zł, - energia 60,66 zł, - media 6,60 zł, - telefon 68,67 zł, - gaz 30 zł, - usługi prywatne 180 zł. Podano, że podczas wywiadu środowiskowego strona oświadczyła, że nie posiada faktur za leki, gdyż nie wykupuje recept. Przyjmuje leki przeciwbólowe i na nadciśnienie, które otrzymuje od dobroczyńców. W ocenie organu pierwszej instancji powyższe okoliczności świadczą o realnej możliwości ponoszenia przez stronę miesięcznej opłaty za specjalistyczne usługi opiekuńcze, których łączny koszt kształtuje się w graniach 66,00 - 75,90 zł. Łączna wartość ponoszonych i udokumentowanych wydatków stanowi kwotę 491,93 zł. Po uregulowaniu rachunków pozostaje do dyspozycji kwota 660,98 zł. Dochód ma charakter ciągły i sytuacja ekonomiczna posiada cechy stabilności. Nie zachodzą okoliczności nadzwyczajne, tj. zdarzenia losowe, które powodowałyby potrzebę zwolnienia z przedmiotowej odpłatności. Nie udokumentowano ponoszenia kosztów związanych z leczeniem, innych niezbędnych wydatków, które pomniejszałyby budżet domowy w znacznym stopniu, a jednocześnie radyklanie pogarszałyby kondycję gospodarstwa domowego;