Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), Sędziowie sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys,, sędzia WSA Mirosław Wincenciak, Protokolant Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 listopada 2012 r. sprawy ze skargi Z. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] marca 2012 r. nr [...] w przedmiocie opłaty eksploatacyjnej 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. na rzecz skarżącej Z. L. kwotę 15 767 (słownie: piętnaście tysięcy siedemset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu wpisu sądowego.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] marca 2012 r. znak [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało w mocy decyzję Starosty K. z dnia [...] lutego 2012 r. znak [...] ustalającą Z. L. (prowadzącej P. W. Z. L. z siedzibą w G.) opłatę eksploatacyjną za wydobywanie na działce nr [...] w K. kopalin naturalnych bez wymaganej koncesji w wysokości 1.576.634, 40 zł.
Stan faktyczny i prawny sprawy przedstawiał się następująco.
Starosta K. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie ustalenia Z. L. opłaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopalin naturalnych bez wymaganej koncesji. W trakcie postępowania wskazany organ dwukrotnie orzekał przedmiotową opłatę, jednak za każdym razem decyzja była eliminowana z obrotu prawnego przez SKO w Ł. w trybie kontroli instancyjnej z uwagi na uchybienia procesowe. I tak:
- decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. SKO w Ł. uchyliło na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. decyzję Starosty K. z dnia [...] kwietnia 2011 r. ustalającą opłatę eksploatacyjną wskazując, że organ I instancji nie przeprowadził jakiegokolwiek dowodu na okoliczność ilości wydobytej kopaliny (38.249, 4 ton). Stwierdzono również niewłaściwe przeprowadzenie oględzin działki nr [...] i nieprawidłowe sporządzenie protokołu z tej czynności. Natomiast SKO wskazało, że nie ma wątpliwości co do nielegalnego charakteru wydobycia kopaliny;
- decyzją z dnia [...] listopada 2011 r. SKO w Ł. uchyliło na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. ponownie wydaną przez Starostę K. decyzję ustalającą opłatę eksploatacyjną wskazując, że organ nie dostrzegł istotnych rozbieżności pomiędzy ilością wydobytej kopaliny wskazaną przez Z. L. jako 140 ton, a ilością ustaloną w ekspertyzie geologicznej (40.663 tony). Ta rozbieżność wymagała zdaniem SKO wyjaśnienia, bowiem zgodnie z art. 85 "a" prawa geologicznego i górniczego wysokość opłaty eksploatacyjnej jest uzależniona od rzeczywistej ilości wydobytej kopaliny. Polecono więc dokonanie obmiaru geodezyjnego mas ziemi w wykopalisku oraz uzupełnienie wykonanej ekspertyzy geologicznej o mapę sytuacyjno - wysokościową przyjętą do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjno - Kartograficznej w K., w oparciu o którą należy ustalić stan mas ziemi po wykonaniu nielegalnego wydobycia oraz stan wyjściowy terenu działki nr [...].
W ponownie prowadzonym postępowaniu uzupełniono materiał dowodowy o zeznania poprzedniego właściciela działki nr [...] K. S. na okoliczność stanu tej działki przed rozpoczęciem nielegalnego wydobycia (k. 50 akt administracyjnych I instancji). Świadek oświadczył, że w dniu 7 września 2010 r. sprzedał Z. L. działkę o powierzchni 8.402 m2 składającą się z terenów: ornych - 0,3988 ha, pastwiska - 0,1074 ha, sadu - 0,1402 ha i nieużytku - 0,1938ha, na którym znajdowały się zakrzaczenia i niewielkie wyrobisko po dawnej eksploatacji kruszywa odbywającej się w latach 70-tych ubiegłego wieku. Zdaniem świadka głębokość starych wyrobisk sięgała 2 m i zajmowały one obszar do 10 arów oraz były w większości zarośnięte. Pozostały obszar był użytkowany rolniczo, a powierzchnia całej działki była równa. Zdaniem świadka stan działki sprzed sprzedaży odzwierciedla wyrys z mapy ewidencyjnej, na podkładzie ortofotomapy przedmiotowego terenu, wydanej przez Wydział Geodezji Starostwa Powiatowego w K. W trakcie składania powyższych zeznań nie była obecna Z. L., bowiem organ nie wysłał jej zawiadomienia o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu.