Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński,, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Starszy asystent sędziego Marcin Małek, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 marca 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego na uchwałę Rady Gminy z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odpłatności za włączenie do sieci wodociągowej stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w całości.
Rada Gminy w Głusku w dniu 2 czerwca 1999 r. podjęła uchwałę nr XII/50/99 w sprawie odpłatności za włączenie do istniejącej sieci wodociągowej na terenie gminy Głusk. Podstawę prawną tej uchwały stanowił art. 18 ust.1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.).
W treści § 1 uchwały określono wysokość opłaty za podłączenie do istniejącej sieci wodociągów, w kwocie 1000 zł, wskazując w § 2 uchwały, iż koszty podłączenia obciążają zainteresowanych właścicieli, jednakże nie dotyczą one osób objętych IV etapem realizacji sieci wodociągowej w Kazimierzówce do czasu jej zakończenia i przekazania do użytkowania (§ 3).
Przedmiotowa uchwała weszła w życie z dniem podjęcia, a jej wykonanie powierzono Zarządowi Gminy (§ 4 i 5).
Prokurator Prokuratury Rejonowej w Lublinie pismem z dnia 7 stycznia 2013 r. wniósł skargę na powyższą uchwałę, w której domagał się stwierdzenia jej nieważności w całości z uwagi na naruszenie art. 18 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym poprzez uznanie, że przepisy te stanowią podstawę prawną nałożenia w drodze uchwały obowiązku ponoszenia opłat za podłączenie do sieci wodociągowej.
Zdaniem skarżącego jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez wyraźnego upoważnienia ustawowego. Z art. 84 Konstytucji RP wynika jednoznacznie, że obywatel jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przewidzianych wyłącznie ustawą. Tymczasem opłata przewidziana w § 1 zaskarżonej uchwały, uiszczenie której było warunkiem podłączenia danej nieruchomości do sieci, ma charakter jednostronnie narzuconej daniny publicznej, nie znajdującej prawnego umocowania w przepisach obowiązujących w dacie jej wydania. Według skarżącego podstawy prawnej do wydania zaskarżonej uchwały nie mogą stanowić art. 18 ust.1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym, żaden bowiem z tych przepisów nie zawiera upoważnienia ustawowego do nałożenia w drodze aktu prawa miejscowego na właścicieli nieruchomości opłat za podłączenie do sieci wodociągowej. Przepisy te określają jedynie zadania gminy i kompetencje rady gminy, nie upoważniają jej natomiast do stanowienia aktów prawa miejscowego w celu realizacji tych zadań. Treść art. 94 Konstytucji RP wskazuje zaś, że podstawą prawną stanowienia aktów prawa miejscowego jest upoważnienia zawarte w ustawie. Zatem każdorazowo w akcie rangi ustawowej musi być zawarte upoważnienie dla lokalnego prawodawstwa, które musi być wyraźne, a nie tylko pośrednio wynikające z przepisów ustawowych. Ponadto skarżący dodał, że w stanie prawnym obowiązującym w dacie podjęcia uchwały, nie tylko wskazane w uchwale przepisy ale żadne inne regulacje nie mogły stanowić podstawy prawnej do wydania aktu prawa miejscowego w takim przedmiocie. Jedyną prawnie dopuszczalną formą partycypacji mieszkańców gminy w kosztach budowy sieci są opłaty adiacenckie lub uchwalone w drodze referendum samoopodatkowanie się mieszkańców gminy na ten cel.