Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Sędziowie Sędzia NSA Krystyna Sidor,, Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska (sprawozdawca), Protokolant Starszy referent Agata Jakimiuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 maja 2013 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego na uchwałę Rady Gminy z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości opłaty za przyłączenie do wodociągu gminnego stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały
W dniu [...] grudnia 1997 r. Rada Gminy W. podjęła uchwałę Nr XXXVIII/183/97 w sprawie ustalenia zasad wykonywania nowych przyłączy wodociągowych i gazociągowych oraz określenia wysokości opłat za wykonanie przyłączy.
Skargę na tę uchwałę wniósł Prokurator Rejonowy w L., zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.) poprzez uznanie, że przepis ten stanowi podstawę prawną nałożenia w drodze uchwały rady gminy obowiązku ponoszenia opłat za przyłączenie do gminnej sieci wodociągowej i gazowej.
W związku z powyższym Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały.
W uzasadnieniu skargi Prokurator podniósł, że art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym nie dawał radzie gminy prawa do nakładania na obywateli obowiązku ponoszenia opłat za samą możliwość podłączenia się do sieci wodociągowej lub gazowej. Art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie terytorialnym, określający właściwość rady gminy, stanowi odesłanie do innych ustaw regulujących kompetencje rady gminy, a zatem nie może samoistnie stanowić upoważnienia do podjęcia aktu prawa miejscowego. Skarżący stanął ponadto na stanowisku, że zaskarżona uchwała wykracza poza prawotwórcze kompetencje rady, ustalone przepisami art. 40 ustawy o samorządzie terytorialnym.
Skarżący wyjaśnił, że żaden przepis nie daje gminie uprawnień do wprowadzania obciążeń fiskalnych w drodze aktów administracyjnych czy też czynności prawa cywilnego.
Według skarżącego, bez wątpienia zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego. Ustawa nie zawiera definicji aktu prawa miejscowego, ale w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że jeżeli akt prawotwórczy (uchwała gminy) zawiera co najmniej jedną normę postępowania o charakterze generalnym (abstrakcyjnym), to jest to akt prawa miejscowego. Zaskarżona uchwała posiada cechę ogólności - generalności i abstrakcyjności. Określa bowiem adresata poprzez wskazanie jego cech, nie wymieniając go z nazwy (została skierowana do mieszkańców gminy Wólka, których gospodarstwa domowe będą mogły być podłączone do sieci wodociągowej i gazowej), dyspozycja określa postępowanie adresata i ma zastosowanie do wielu powtarzalnych okoliczności - stanowi podstawę do ustalenia wysokości opłaty za przyłączenie się do sieci wodociągowej i gazowej.
Prokurator podkreślił, że pomimo, iż przedmiotowa uchwała została uchylona Uchwałą Nr [...] Rady Gminy W. z dnia [...] kwietnia 2004 r., to zasadne jest stwierdzenie jej nieważności, gdyż skutki prawne uchylenia aktu i stwierdzenia jego nieważności są odmienne, a samo uchylenie aktu przez organ, który go wydał, nie niweluje skutków, które taki akt prawa miejscowego mógł wywołać, gdy jeszcze obowiązywał. Uchylenie uchwały przez radę gminy oznacza wyeliminowanie uchwały z obrotu prawnego ze skutkiem od daty uchylenia (ex nunc). Stwierdzenie nieważności uchwały wywołuje zaś skutki od chwili podjęcia uchwały (ex tunc). Stwierdzenie nieważności uchwały przez sąd oznacza więc, że uchwałę należy traktować tak, jakby nie była podjęta.