Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Czaja, Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska (sprawozdawca), Protokolant Referent Paulina Nagajek, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 23 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi T. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zadłużenia z tytułu zaliczki alimentacyjnej uchyla zaskarżoną decyzję.
Decyzją z [...] Wójt Gminy O. odmówił umorzenia zadłużenia powstałego z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej osobom uprawnionym - D. P. i M. P. w okresie od 1 października 2006r. do 31 sierpnia 2007r. w łącznej kwocie 4851 zł. W uzasadnieniu wskazał, że rodzice mają obowiązek świadczenia na utrzymanie dzieci, które nie mogą się samodzielnie utrzymać, a trudna sytuacja materialna rodzica nie zwalnia go z tego obowiązku. Brak realizacji przez rodziców ich powinności powoduje, że ciężar utrzymania dziecka podejmuje częściowo państwo przez wypłatę zaliczki alimentacyjnej. Organ wskazał, że obowiązek alimentacyjny wobec dzieci został uchylony ugodą przed Sądem Rejonowym w L., co nie zwalnia jednak dłużnika z obowiązku zwrotu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej. Ponadto organ wyjaśnił, że dokonana analiza sytuacji majątkowej, rodzinnej i zdrowotnej strony nie pozwala na stwierdzenie, że zachodzą szczególne okoliczności w zakresie sytuacji dochodowej czy rodzinnej, które przemawiałyby za umorzeniem należności na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
W odwołaniu od przedmiotowej decyzji T. P. zwrócił się jeszcze raz o umorzenie należności w wysokości 4851 zł i wskazał, że cały czas jest pod stałą kontrola lekarza psychiatry i cierpi na przewlekłą schizofrenię paranoidalną. Podniósł, że długo przebywał w szpitalach oraz utrzymuje się z zasiłku z GOPS w W. w kwocie 389 zł oraz zasiłku pielęgnacyjnego - 150 zł miesięcznie.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. decyzją z dnia [...] uchyliło zaskarżoną decyzje w całości i umorzyło postępowanie pierwszej instancji w całości. Organ odwoławczy wskazał, że po rozpoznaniu poprzedniego wniosku T. P. z dnia 17 lipca 2012r., decyzją z [...], znak: [...] Wójt Gminy O. odmówił umorzenia zadłużenia powstałego z tytułu wpłaconej zaliczki alimentacyjnej osobom uprawnionym D. P. i M. P. w okresie do 1 października 2006r. do 31 sierpnia 2007r. w łącznej kwocie 4851 zł. Odwołanie od tej decyzji złożył T. P. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. postanowieniem z [...], nr [...] odmówiło przywrócenia terminu do wniesienia odwołania oraz stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Tym samym decyzja z dnia [...] odmawiająca umorzenia zadłużenia powstałego z tytułu wpłaconej zaliczki alimentacyjnej stała się ostateczna. Kolejnym podaniem z dnia 7 marca 2013r. T. P. ponownie zwrócił się o umorzenie zadłużenia powstałego z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej w okresie od 1 października 2006r. do 31 sierpnia 2007r. w łącznej kwocie 4851 zł wraz z odsetkami. W podaniu wskazał, że nie zdążył skierować odwołania w ciągu siedmiu dni po wyjściu ze szpitala i wnosi o umorzenie zadłużenia. Podniósł, że cierpi na schizofrenię paranoidalną.
Zdaniem Kolegium organ pierwszej instancji orzekł już w sprawie rozstrzygniętej ostateczną decyzją administracyjną. Obie decyzje dotyczyły bowiem odmowy umorzenia zadłużenia powstałego wskutek wpłaty zaliczki alimentacyjnej w okresie od 1 października 2006r. do 31 sierpnia 2007r. w łącznej kwocie 4851 zł. Podstawa złożenia obu wniosków o umorzenie zadłużenia była ta sama - trudna sytuacja materialna i stan zdrowia strony związane z przewlekłą schizofrenią paranoidalną. Ponadto w ponownie złożonym wniosku strona zaznacza, że składa go w związku z uchybieniem terminu do wniesienia odwołania od wcześniej wydanej decyzji. Wydanie rozstrzygnięcia merytorycznego w sprawie prowadzi więc do obejścia przepisów o terminach składania odwołań od decyzji administracyjnych oraz narusza zasadę trwałości decyzji administracyjnych (art. 16 § 1 k.p.a.). Przede wszystkim należy podkreślić, że w świetle Kodeksu postępowania administracyjnego niedopuszczalne jest wydanie decyzji, która dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną (art. 156 § 1 pkt 3).Tym samym - zdaniem Kolegium - zaszły podstawy do uchylenia zaskarżonej decyzji w całości i umorzenia postępowania pierwszej instancji w całości, bowiem dotyczyło ona sprawy już poprzednio rozstrzygniętej ostateczną decyzją.