1. Termin z art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./ jest terminem prawa materialnego co wyłącza jego przywrócenie na zasadzie art. 58 par. 1 Kpa.
2. Jeżeli strona przedstawia okoliczności, które jej zdaniem przemawiają za nieuwzględnieniem upływu terminu prawa materialnego, to obowiązkiem organu administracji publicznej jest rozważenie czy przedstawione okoliczności przemawiają za przyjęciem, iż na zasadzie art. 7 Kpa należałoby odstąpić od kierowania się upływem terminu.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Stanisława M. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie z dnia 21 grudnia 2000 r. w przedmiocie umorzenia postępowania - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).
Decyzją z dnia 8 listopada 2000 r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie, powołując podstawy prawne z art. 105 par. 1 Kpa w zw. z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego /Dz.U. 1997 nr 142 poz. 950 ze zm./ umorzył postępowanie administracyjne wywołane wnioskiem Stanisława M. o przyznanie uprawnień kombatanckich przyjmując, że wniosek ten wpłynął po upływie terminu z art. 22 ust. 3 ustawy kombatanckiej.
Stanisław M. we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy podnosił, że we wrześniu 1998 r. zgłosił się w Zarządzie Koła Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Pępowie i przekazał, iż pozostawał w trakcie gromadzenia dokumentów niezbędnych do udokumentowania działalności kombatanckiej. Nikt wówczas nie podał mu informacji co do niebezpieczeństwa upływu terminów do składania odpowiednich wniosków. Dlatego też gromadził spokojnie potrzebne dowody i przedłożył je przy piśmie z 22 lutego 2000 r.
Decyzją z dnia 21 grudnia 2000 r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie utrzymał w mocy własną wcześniejszą decyzję.
W motywach rozstrzygnięcia podkreślał, że brak było dowodów wskazujących na zachowanie ustawowego terminu.
Stanisław M. wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego domagając się, jak to określił, aby Sąd przyznał mu uprawnienia kombatanckie. Na poparcie skargi przedstawił okoliczności powołane we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Orzekający w sprawie organ wniósł o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Termin z art. 22 ust. 3 ustawy kombatanckiej jest terminem prawa materialnego co wyłącza jego przywrócenie na zasadzie art. 58 par. 1 Kpa. Ta okoliczność jednak nie jest wystarczająca by zaniechać całkowicie ustosunkowania się do argumentów strony składającej po upływie tego terminu wniosek o przyznanie uprawnień kombatanckich. Nie można bowiem do końca wyłączyć możliwości nieuwzględnienia upływu terminu prawa materialnego z powołaniem się na wymienioną w art. 7 Kpa zasadę ochrony słusznego interesu obywatela. Oczywiście, nieuwzględnienie upływu terminu ze względu na działanie wskazanej zasady zachodzić może jedynie w sytuacjach wyjątkowych. Niemniej jeżeli strona przedstawia okoliczności, które jej zdaniem przemawiają za nieuwzględnieniem upływu terminu prawa materialnego, to obowiązkiem organu administracji publicznej jest rozważenie czy przedstawione okoliczności przemawiają za przyjęciem, iż na zasadzie art. 7 Kpa należałoby odstąpić od kierowania się upływem terminu.
Przedstawiona sytuacja prawna powodowała, że art. 7 i art. 107 par. 3 Kpa naruszało całkowite milczenie orzekającego w sprawie organu w odniesieniu do okoliczności podnoszonych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy popartych zaoferowaniem dowodu z dokumentu, którego treść miała potwierdzać, że okoliczności te rzeczywiście zaszły.
W przedstawionej sytuacji uchylono zaskarżoną decyzję na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ orzekając o zwrocie kosztów postępowania zgodnie z art. 55 ust. 1 tej ustawy.