Podstawą zróżnicowania opłat są planowane i uzasadnione roczne koszty utrzymania i eksploatacji urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych, powiększone o narzut zysku. Wymaga to zatem merytorycznej oceny, jakie są planowane i uzasadnione roczne koszty utrzymania i eksploatacji urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych w przypadku poszczególnych grup odbiorców. Nie można natomiast wyprowadzić naruszenia prawa przez zróżnicowanie opłat ze względu na grupy odbiorców z porównania z rozwiązaniem przyjętym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1986 r w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz opłat za wodę i wprowadzanie ścieków /Dz.U. nr 47 poz. 234/. Różnica w przyjętych rozwiązaniach nie jest podstawą do przyjęcia wykładni, że rozporządzenie z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz zasad ustalania opłat za wodę i wprowadzanie ścieków nie dopuszcza zróżnicowania wysokości opłat.
Naczelny Sąd Administracyjny (...) po rozpoznaniu 8 grudnia 1998 r. sprawy ze skargi Gminy J. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody L. z 3 czerwca 1997 r. (...) w sprawie opłat za wodę i wprowadzanie ścieków oraz określenia zasad gospodarowania mieniem gminy w zakresie gospodarki wodno-ściekowej - uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze.
Wojewoda L. rozstrzygnięciem nadzorczym z 3 czerwca 1997 r. (...), wydanym na podstawie art. 86 i art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./, stwierdził nieważność uchwały nr XLII/243/97 Rady Miejskiej J. z 28 maja 1997 r. w sprawie opłat za wodę i wprowadzanie ścieków oraz określenia zasad gospodarowania mieniem gminy w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. W uzasadnieniu wskazano, że uchwałą rada Miejska J. ustaliła wysokość opłaty za wodę pobieraną z urządzeń zaopatrzenia w wodę miasta J. oraz za wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacji sanitarnej miasta dla dwóch kategorii odbiorców, tj. gospodarstw domowych i pozostałych odbiorców, oraz określiła zobowiązanie Zarządu Miasta w kwestii gospodarowania mieniem gminy w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz zasad ustalania opłat za wodę i wprowadzanie ścieków /Dz.U. nr 151 poz. 176/ nie przewiduje możliwości zróżnicowania wysokości opłat za wodę i wprowadzanie ścieków w zależności od tego, kto wodę otrzymuje i od kogo do kanalizacji odbierane są ścieki. Obowiązujące regulacje prawne jako podstawę do ustalenia powyższej opłaty wprowadziły rachunek ekonomiczny, którym ma się kierować podmiot eksploatujący urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne /planowane i uzasadnione roczne koszty utrzymania i eksploatacji urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych, powiększone o narzut zysku - par. 3 ust. 2 rozporządzenia/. Rada Miejska ustalając więc opłatę za pobieranie wody i wprowadzanie ścieków w zależności od grup odbiorców /gospodarstwa domowe i pozostali odbiorcy/ naruszyła tym samym w sposób istotny przepis powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r. Treść par. 4 uchwały wykracza poza delegację ustawową dla rady /par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia/ i jako mająca charakter instrukcyjny dla Zarządu, nietrafnie została ujęta w badanej uchwale.
Gmina J. zaskarżyła rozstrzygnięcie nadzorcze do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jego uchylenie. Zarzuca, że stanowisko przyjęte w rozstrzygnięciu nadzorczym jest błędne. Powołane bowiem rozporządzenie Rady Ministrów stanowi w par. 3 ust. 2, że podstawę do ustalenia opłat stanowią planowane i uzasadnione roczne koszty utrzymania i eksploatacji urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych, powiększone o narzut zysku. W zakresie podmiotowego różnicowania opłat rozporządzenie nie wypowiada się. Jeżeli zostanie to dokonane z powodu różnic w podstawie ich wyliczenia, a te będą planowane i uzasadnione, to wówczas nie będzie podstaw do stwierdzenia niezgodności z prawem tego postanowienia. Ma to miejsce w J. w sytuacji różnicowania opłat za wodę i odprowadzanie ścieków należnych od gospodarstw domowych i innych odbiorców. Ocena w tym zakresie powinna zatem obejmować nie tylko ich legalność, ale i aspekt ekonomiczny, a w sferze finansów przedsiębiorstwa kwestia ta nie była oceniana. Ustosunkowując się do zarzutu przekroczenia delegacji zawartej w par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r., organ nadzoru przeoczył art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym. W artykule tym zawarta jest delegacja do określenia zasad gospodarowania powierzonym mieniem gminy w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej. Wymaga wyjaśnienia, ze względu na zachowanie kompetencji organu nadzoru, termin podjęcia rozstrzygnięcia nadzorczego.