Prawne interesy adwokata pod względem procesowym są, w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych decyzją podejmowaną przez organa samorządu adwokackiego, chronione tak samo jak w każdej innej sprawie administracyjnej, albowiem obowiązuje zasada dwuinstancyjności, a kontrola zgodności z prawem ostatecznych decyzji jest wykonywana przez sąd administracyjny.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej (...) w przedmiocie zezwolenia na indywidualne wykonywanie zawodu adwokata na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 1991 r. II SA 107/91
oddala rewizję nadzwyczajną.
Adwokat Witold C. na podstawie decyzji Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 maja 1989 r. został wpisany na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Rz. ze wskazaniem jako siedziby miasta P. Zespół Adwokacki w P. podjął uchwałę odmawiającą przyjęcia Witolda C. do zespołu oraz zajął stanowisko negatywne odnośnie do wystąpienia z wnioskiem o wykonywanie przez niego zawodu indywidualnie. W motywach wskazano na to, że w P. nie ma potrzeby zwiększania liczby adwokatów, skoro działa w tym mieście jeden zespół adwokacki, spółka obsługi prawnej oraz jest kilka biur pisania podań. Witold C. wniósł 19 października 1989 r. podanie o wyrażenie zgody na wykonywanie przez niego zawodu indywidualnie. Okręgowa Rada Adwokacka uchwałą z 1.II.1990 r. odmówiła wystąpienia do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o wyrażenie zgody na wykonywanie zawodu adwokata indywidualnie, podtrzymując stanowisko Zespołu Adwokackiego w P. oraz podzielając motywy uchwały tego Zespołu. W uchwale z dnia 28 marca 1990 r. Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej podtrzymywało stanowisko Okręgowej Rady Adwokackiej uznając, że nie zachodzi potrzeba występowania z wnioskiem o wyrażenie zgody na indywidualne wykonywanie zawodu adwokata, bo zapotrzebowanie ludności na pomoc prawną w P. ma pełne pokrycie w działalności już istniejących jednostek organizacyjnych. Na tę uchwałę Witold C. wniósł dnia 20 kwietnia 1990 r. skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, zarzucając jej szereg rażących naruszeń prawa i wnosząc o uchylenie wszystkich uchwał podjętych w jego sprawie przez organy samorządu adwokackiego. W odpowiedzi na skargę Naczelna Rada Adwokacka podtrzymała swoje stanowisko zajęte w sprawie oraz podała w wątpliwość możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego na jej uchwałę, uznając, że przepis art. 196 par. 2 pkt 17 Kpa, wówczas jeszcze obowiązujący, nie daje podstaw do jej wniesienia.
Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 1991 r. Naczelny Sąd Administracyjny skargę oddalił, uznając, że uchwały organów samorządu adwokackiego podejmowane w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Ministra Sprawiedliwości o wyrażenie zgody na indywidualne wykonywanie zawodu adwokata mają charakter decyzji administracyjnych uznaniowych. W rozpoznawanej sprawie organy samorządu adwokackiego nie wykroczyły poza zakres uznania administracyjnego przyznanego im w ustawie i ich decyzje są zgodne z prawem. Zaznaczyć trzeba jeszcze, że postanowieniem z dnia 26 lipca 1990 r. Naczelny Sąd Administracyjny zawiesił postępowanie w oczekiwaniu na odpowiedź Sądu Najwyższego na pytanie prawne wniesione już wcześniej w identycznej sprawie. Rozstrzygając sprawę ze skargi Witolda C. Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił również stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w uchwale stanowiącej odpowiedź na pytanie prawne w innej sprawie zawisłej przed sądem administracyjnym.
Od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 1991 r. została wniesiona dnia 17 lipca 1991 r. rewizja nadzwyczajna przez Rzecznika Praw Obywatelskich, w której zaskarżonemu wyrokowi zarzuca się rażące naruszenie prawa, a w szczególności art. 207 par. 1 Kpa, art. 4 ust. 3 i art. 68 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze /Dz.U. 1982 nr 16 poz. 124 ze zm./ oraz naruszenie art. 1 i art. 68 Konstytucji RP oraz występuje o uchylenie zaskarżonego wyroku, poprzedzającej go uchwały Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej oraz uchwały Okręgowej Rady Adwokackiej w Rz. i o "przekazanie podania adwokata Witolda C. z dnia 19 października 1989 r. Ministrowi Sprawiedliwości celem zajęcia stanowiska w przedmiocie zezwolenia na wykonywanie zawodu indywidualnie". W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej akcentuje się niedostatki wykładni gramatycznej przepisów materialnych, z racji anachronizmu niektórych postanowień ustawy o adwokaturze, jak również wskazano na konieczność ukształtowania na nowych zasadach roli nadzorczej Ministra Sprawiedliwości w stosunku do adwokatury, podnosi się również brak wnikliwości sądu administracyjnego w ocenie stanu faktycznego sprawy. Zdaniem wnoszącego rewizję nadzwyczajną zatrzymywanie podania adwokata Witolda C. przez organy samorządu adwokackiego i nie przekazanie go Ministrowi Sprawiedliwości godzi w konstytucyjnie gwarantowane prawo podmiotowe Witolda C.