Na podstawie art. 178 par. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ strona może żądać wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, jeżeli jest to uzasadnione jej ważnym interesem ocena ważności interesu strony należy do organu podatkowego, który może nie podzielić poglądu strony i uznać, że brak jest tej przesłanki dla uwierzytelnienia odpisów lub kopii dokumentów. Na taką odmowę stronie nie służy zażalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Marianny N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. (...) w przedmiocie podatku rolnego - oddala skargę.
Z upoważnienia Burmistrza Miasta S., kierownik Referatu Podatków w Urzędzie Miejskim wydał w dniu 5.01.2000 r. postanowienie w sprawie odmowy przesłania P. Mariannie N. żądanych przez nią kserokopii materiałów dowodowych zgromadzonych w toku postępowania o ustalenie podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości za 1999 r. W uzasadnieniu postanowienia podano, że zainteresowana jest w posiadaniu dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a ponadto została poinformowana o możliwości przeglądania tych akt w siedzibie Urzędu.
Na postanowienie to zainteresowana wniosła zażalenie podnosząc, że jest ono bezzasadne. Z zażalenia tego wynika również, że zainteresowana nie ma zaufania do organów administracji prowadzących wszelkie postępowania: administracyjne, cywilne i karne. Jednocześnie zainteresowana nie określiła jaki jej ważny interes uzasadniał zgłoszone żądania.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. rozpoznając zażalenie zważyło, co następuje:
Zasady wnoszenia zażaleń na postanowienia wydane w toku postępowania podatkowego zostały określone w art. 236-239 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 236 zażalenie przysługuje na postanowienie wydane w toku postępowania, jeżeli ustawa tak stanowi. Natomiast art. 237 stanowi, że postanowienie na które nie służy zażalenie może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji. Kolegium zauważyło następnie, że na podstawie art. 178 par. 3 ww. ustawy strona może żądać wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, jeżeli jest to uzasadnione jej ważnym interesem. W ordynacji podatkowej nie definiowano pojęcia "ważnego interesu strony". Ocena ważności tego interesu należy do organu podatkowego, który może nie podzielić poglądu strony i uznać, że brak jest tej przesłanki dla uwierzytelnienia odpisów lub kopii dokumentów. Na taką odmowę stronie nie służy zażalenie, gdyż nie przewiduje tego przepis art. 178 ww. ustawy. W tej sytuacji Kolegium umorzyło postępowanie zażaleniowe w tej sprawie.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniesiono o uchylenie w całości kwestionowanego postanowienia. Stanowisko Kolegium uznała skarżąca za "fałszywe i niezgodne z art. 179 par. 3 Ordynacji podatkowej". Odpowiadając na te zarzuty. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. wskazało, iż umarzając postępowanie zażaleniowe działało w zgodzie z art. 236 w zw. z art. 178 Ordynacji podatkowej. Drugi z tych przepisów nie przewiduje - jak zaznaczono - możliwości wniesienia zażalenia na postanowienia w sprawie odmowy wydania uwierzytelnionych odpisów lub kopii akt. Zarzut naruszenia przepisu art. 179 Ordynacji podatkowej uznało Kolegium za nietrafny, gdyż akta podatkowe zgromadzone w rozpoznawanej sprawie nie były objęte tajemnicą państwową. Przepis ten nie miał i nie mógł mieć w sprawie zastosowania. W tej sytuacji wniesiono o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Skarga jest bezzasadna. Jak wynika z analizy uzasadnienia postanowienia o odmowie przesłania skarżącej kserokopii materiałów dowodowych /dokumentacji/ wydanego z upoważnienia Burmistrza Miasta S., poinformowano ją o możliwości udostępnienia jej akt, jak też sporządzania z nich notatek, kopii i odpisów. Wyraźnie wskazano przy tym, że dostęp strony do akt sprawy uregulowany jest przepisami art. 178 Ordynacji podatkowej. Faktu tego skarżąca nie przyjęła do wiadomości błędnie odczytując precyzyjne w swej treści uregulowania wprowadzone przepisami art. 178 i art. 179 Ordynacji podatkowej. Drugi z tych przepisów w ogóle nie mógł mieć wobec niej zastosowania, gdyż nie ograniczono jawności postępowania z uwagi na konieczność ochrony tajemnicy państwowej. Tak więc skarżąca mogła zgłaszać żądania dotyczące udostępnienia jej akt sprawy w granicach przepisów art. 178 Ordynacji podatkowej, który dość ściśle wylicza rygory związane z dokonywaniem czynności w tym zakresie.
Trudno nie wytknąć organowi, który wydał omawiane postanowienie błędu polegającego na poinformowaniu o prawie wniesienia na nie zażalenia. W istocie prawo takie nie służyło skarżącej, ponieważ Ordynacja podatkowa nie przewidziała wnoszenia zażaleń na wydane w tej materii postanowienia. Skoro tak, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. prawidłowo podjęto postanowienie o umorzeniu postępowania zażaleniowego, które od samego początku było bezprzedmiotowe.
W tym stanie rzeczy, uznając, iż zaskarżone postanowienie w najmniejszym choćby stopniu nie narusza prawa, na mocy art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ orzeczono jak w sentencji.