Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wojciech Jakimowicz (spr.) Sędziowie WSA Halina Jakubiec WSA Tadeusz Wołek Protokolant Ewelina Knapczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lutego 2014 r. sprawy ze skargi D.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 17 maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.
Wójt Gminy decyzją nr [...] z dnia 22 lutego 2013 r. orzekł o odmowie przyznania D. B. specjalnego zasiłku opiekuńczego, wnioskowanego na niepełnosprawnego męża - B. B. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że nie są spełnione warunki do otrzymania świadczenia z art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych, m.in. z uwagi na to, że D. B. nie zrezygnowała z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad chorym mężem.
Od powyższej decyzji odwołanie w ustawowym terminie złożyła D. B. podnosząc, że nie zgadza się z decyzją organu I instancji. Odwołująca wskazała, że jej rezygnacja z zatrudnienia była podyktowana koniecznością sprawowania opieki nad mężem, który uległ wypadkowi w miesiącu lipcu 2010 r. Ponadto dodała, że całodobowo opiekuje się swoim mężem. Podniosła, że znowelizowana ustawa o świadczeniach rodzinnych jest sformułowana w sposób niejasny, a jej treść dyskryminuje niepełnosprawne osoby. Wskazała też, że do dnia 31 grudnia 2012 r. pobierała świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad mężem.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 17 maja 2013 r., nr [...] utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy nr [...] z dnia [...] 2013 r.
W uzasadnieniu podano, że w dniu 25 lutego 2013 r. D. B. złożyła wniosek o przyznanie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad niepełnosprawnym mężem - B. B., który posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie, o które wnioskuje D. B. jest świadczeniem o charakterze opiekuńczym, a jego przeznaczenie i cel zostały określone w art. 16a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który to przepis stanowił materialnoprawną podstawę decyzji organu I instancji.
Wskazano, że zgodnie z art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczona możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 623,00 zł - o której mowa w art. 5 ust. 2 w/w ustawy (przepisy art. 5 ust. 4-9 stosuje się odpowiednio).
Zgodnie z art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Z kolei art. 129 § 1 tego kodeksu stanowi, że obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.