Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegajacych sie o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (D.U. Nr 69, poz. 622) jest aktem wykonawczym do ustawy zaliczanej do kategorii administracyjnego prawa materialnego i jako takie rozporządzenie to oraz zawarte w nim przepisy mają charakter materialnoprawny. Zatem, przewidziany tam 30 dniowy termin do wydania decyzji nie ma charakteru instrukcyjnego. Jest on sformułowany kategorycznie, jako wiążący organ i nieprzekraczalny. Początek tego terminu biegnie nie od daty uprawomocnienia sie wyroku sądowego, jak nietrafnie przyjął organ, lecz od daty stwierdzenia faktu kierowania przez skarżącego w stanie nietrzeźwości. Decyzja I instancji została zatem wydana z niewątpliwym uchybieniem terminu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Józef Kremis Sędziowie Sędzia WSA Bogumiła Kalinowska Sędzia WSA Marcin Miemiec (sprawozdawca) Protokolant Renata Sawińska po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 28 maja 2009 r. sprawy ze skargi Z. M. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji we W. z dnia [...]nr [...] w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Miejskiego Policji w L. z dnia [...]., nr [...]; II. określa, że decyzje wymienione w pkt. I nie podlegają wykonaniu; III. zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Policji we W. na rzecz skarżącego kwotę 200 zł (dwieście) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Komendant Miejski Policji w L decyzją z dnia [...]nr [...], wydaną na podstawie na podstawie art. 124 ust. 1 pkt 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym, skierował Z. M. na badania psychologiczne w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem. Decyzję wydano w związku z informacją Sądu Rejonowego w L, który uznał skarżącego winnym prowadzenia w dniu 16 lutego 2008 r. pojazdu samochodowego w stanie nietrzeźwości. Wyrok Sądu Rejonowego w L o sygnaturze VII K 286/08 uprawomocnił się w dniu 13 czerwca 2008 r. Informacja o wyroku wpłynęła natomiast do organu I instancji w dniu 7 lipca 2008 r. Z. M. odwołał się od tej decyzji, zarzucając organowi I instancji wydanie jej z naruszeniem terminu, wynoszącego 30 dni od dnia ujawnienia faktu uzasadniającego skierowanie na badania, określonego w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. w sprawie badań psychologicznych kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz.U. Nr 69, poz. 622). Odwołujący się zarzucił, że na skierowaniu na badania organ I instancji nie skreślił słów "lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu". 27 sierpnia 2008 r. Komendant Wojewódzki Policji Decyzją [...], utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
Z. M. zaskarżył decyzję organu II instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Ponowił w niej zarzuty odwołania, to jest uchybienie przez organ I instancji 30 dniowego terminu do wydania decyzji od dnia ujawnienia faktu uzasadniającego skierowanie na badania, wynikające z powołanego § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r. oraz nieskreślenie na skierowaniu na badania słów "lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu".
W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Policji we W. stwierdził, że zarzuty skarżącego nie zasługują na uwzględnienie. Co do zarzutu uchybienia terminu organ powołał się na art. 124 ust. 1 pkt. 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, według którego badaniu psychologicznemu podlega kierujący pojazdem silnikowym w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu. Wymienione w dyspozycji tego przepisu zachowania osób kierujących niewątpliwie świadczą o ich nieprzystosowaniu, polegającym na braku szacunku dla drugiego człowieka i dla prawa. Powinni zatem być zbadani przez specjalistę na okoliczność, czy nie występują u nich przeciwwskazania psychologiczne do kierowania pojazdem. Badaniu podlegają tylko sprawcy przestępstwa określonego w art. 178a § 1 kodeksu karnego.
Z powołanego art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy wynika, że skierowanie na badania w formie decyzji wydaje komendant powiatowy (miejski) Policji. Decyzja taka, ze względu na zasadę domniemania niewinności, może być wydana dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego, w wyniku którego zostanie stwierdzone sprawstwo tej osoby przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. Organ powołał się w tym miejscu na pisma: Dyrektora Biura Prawnego KGP z dnia [...][...] , niepubl.; Dyrektora Biura Prewencji i Ruchu Drogowego KGP z dnia [...][...], niepubl.; Zarządu Ruchu Drogowego Biura Służby Prewencyjnej KGP z dnia [...] E[...], niepubl.). Organ stwierdził jednak, że kwestię tę inaczej reguluje § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 1 kwietnia 2005 r., zgodnie z którym komendant powiatowy (miejski, rejonowy) Policji wydaje taką decyzję w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia, w którym określona osoba kierowała w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie jak alkohol. Według organu, do momentu skazania skarżącego prawomocnym wyrokiem za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości, zgodnie z naczelną zasadą kodeksu postępowania karnego, czyli zasadą domniemania niewinności, nie było jednak możliwe stwierdzenie, ze skarżący kierował samochodem w stanie uzasadniającym wydanie skierowania na badania psychologiczne. Dopiero po uzyskaniu prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w L możliwe stało się takie stwierdzenie i skierowanie skarżącego na badania psychologiczne. Organ podkreślił, że wystawił takie skierowanie niezwłocznie, czyli dwa dni po uzyskaniu informacji dotyczącej prawomocnego orzeczenia Sądu Rejonowego w L.