1. Żaden przepis ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ nie daje podstawy do wydania decyzji nakładającej na osobę fizyczną lub prawną obowiązku ubiegania się o pozwolenie na budowę w sytuacji, gdy osoba ta nie wyraża woli podejmowania działalności inwestycyjnej. Zastępowanie w tej kwestii woli inwestora i zmuszanie go do podejmowania takiej działalności nie jest zadaniem ani uprawnieniem organu państwowego nadzoru budowlanego.
2. Nakazanie osobie fizycznej, nie posiadającej prawa samodzielnego dysponowania nieruchomością na cele budowlane i nie posiadającej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - aby w wyznaczonym terminie wystąpiła o wydanie pozwolenia na budowę świadczyć może o braku znajomości obowiązujących w tym przedmiocie przepisów.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Danuty i Wiesława M. na decyzję Wojewody W. z dnia 18 lipca 1997 r. (...) w przedmiocie rozbiórki obiektów pozostających w złym stanie technicznym - uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji (...); (...).
Decyzją z dnia 18 lipca 1997 r. Wojewoda W. po rozpatrzeniu odwołania Wiesława i Danuty M. od decyzji organu I instancji, którą orzeczono rozbiórkę obiektów budowlanych, zagrażających bezpieczeństwu użytkowników /ubikacji, śmietnika i komórek/ znajdujących się na nieruchomości przy ul. N. 20 w S. i którą jednocześnie zobowiązano małżonków M. do wzniesienia nowych komórek i ubikacji - utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję w części dotyczącej rozbiórki, natomiast w pozostałej części uchylił zaskarżoną decyzję i zobowiązał małżonków M. do wystąpienia w terminie 1 miesiąca od daty zakończenia rozbiórki z wnioskiem o pozwolenie na budowę nowych komórek i ubikacji.
W skardze na tę decyzję wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Wiesław i Danuta M. zarzucają, że nie są właścicielami nieruchomości przy ul. N. 20 w S., lecz jedynie jej współwłaścicielami w części ułamkowej, nie mają żadnych pełnomocnictw do działania w imieniu pozostałych współwłaścicieli.
W ocenie skarżących stronami postępowania w omawianej sprawie powinny być też osoby, które wybudowały niektóre z tych obiektów, a więc Urząd Miasta S., który wybudował ubikację i śmietnik oraz lokatorzy którzy wybudowali trzy komórki.
Skarżący zarzucają ponadto, że zobowiązanie ich do wystąpienia z wnioskiem o pozwolenie na budowę ubikacji i komórek nie ma oparcia w przepisach prawa. W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna. Zaskarżona decyzja w sposób istotny narusza prawo i to nie tylko z przyczyn, podnoszonych w skardze.
Przede wszystkim wskazać należy, że przepisy rozdziału 6 Prawa budowlanego ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ zatytułowanego "Utrzymanie obiektów budowlanych", dotyczące utrzymania obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym i estetycznym adresowane są do właścicieli i zarządców tych obiektów. Adresatem więc decyzji przewidzianych w tym rozdziale może być wyłącznie właściciel lub zarządca. Organy obu instancji skierowały decyzję do małżonków M., mimo iż z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy (...) wynikało, że nie są oni właścicielami, lecz jedynie współwłaścicielami nieruchomości. Organy orzekające w sprawie nie dokonały przy tym żadnych ustaleń, pozwalających na uznanie, że są oni zarządcami omawianych obiektów budowlanych.
Zaskarżona decyzja w części dotyczącej obiektów znajdujących się w złym stanie technicznym wydana została w powołaniu na art. 66 prawa budowlanego. W myśl tego przepisu oraz zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzenie przez organ państwowego nadzoru budowlanego istnienia w obiekcie budowlanym stanów o których mowa w art. 66 nie upoważnia go do uznania obiektu za nie nadający się do remontu i nakazania jego rozbiórki. Taką wykładnię przepisów próbowano stosować wobec art. 46 prawa budowlanego z 1974 r. o treści zbliżonej do treści art. 66 obecnie obowiązującego prawa budowlanego /por. wyrok NSA z dnia 6 września 1982 r. - I SA 298/82 - ONSA 1982 Nr 2 poz. 79/.