1. Obowiązujące do 1 stycznia 1998 r. znowelizowane przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska /t.j. Dz.U. 1994 nr 49 poz. 196 ze zm./ nie dają podstaw do naliczania opłat za emisję substancji zanieczyszczających powietrze w związku z użyciem w pojazdach silników spalinowych.
2. Skoro zanieczyszczanie powietrza przy używaniu silników spalinowych nie jest limitowane decyzjami o których mowa w art. 30 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska to wymierzenie opłaty za wprowadzenie do powietrza zanieczyszczeń przez pojazdy o silnikach spalinowych pozbawione jest podstawy prawnej.
3. Wymagania dotyczące ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez pojazdy samochodowe określone zostały w przepisach ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym /Dz.U. 1992 nr 11 poz. 41 ze zm./ oraz rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów o Naturalnych i Leśnictwa z dnia 17 kwietnia 1987 r. w sprawie dopuszczalnych do wprowadzenia do powietrza rodzajów i ilości substancji wytwarzanych przez silniki spalinowe /Dz.U. nr 14 poz. 87/.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Transportu Samochodowego SA w K. na decyzję Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1999 r. (...) w przedmiocie opłat za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza przez silniki spalinowe - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 29 marca 1999 r.; (...).
Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa decyzją, z dnia 25 sierpnia 1999 r. po rozpoznaniu wniosku w trybie art. 127 par. 3 Kpa złożonego przez Przedsiębiorstwo Transportu Samochodowego SA w K. na podstawie art. 86 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu Środowiska /Dz.U. nr 49 poz. 196 z 1994 r. ze zm./ - utrzymał w mocy decyzję własną. z dnia 29 marca 1999 r. W uzasadnieniu podniesiono, że decyzją tą odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody K.:
z dnia 8 września 1995 r. (...), z dnia 12 stycznia 1996 r. (...), z dnia 19 maja 1996 r. (...), z dnia 4 grudnia 1996 r. (...), z dnia 22 kwietnia 1997 r. (...).
Decyzjami powyższymi ustalono Przedsiębiorstwu Transportu Samochodowego SA w K. opłaty za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza przez pojazdy napędzane silnikami spalinowymi w okresie od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1995 r. i od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 1996 r.
Strona wniosła o stwierdzenie nieważności wyżej wskazanych decyzji zarzucając, iż wydane zostały bez podstawy prawnej, gdyż nie mogły stanowić jej przepisy art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska.
Stanowiska tego nie podzielił organ, niezmiennie prezentując pogląd, że zgodnie z art. 86 ust. 1 i 2 pkt 1 ww. ustawy jednostki organizacyjne zobowiązane są do ponoszenia opłat za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza.
Nie ulega wątpliwości, że spalanie paliw w silnikach spalinowych pojazdów mechanicznych powoduje emisję zanieczyszczeń do powietrza.
Ustalenie opłaty za zanieczyszczenie powietrza z silników spalinowych kwestionowane było w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego w czasie obowiązywania stanu prawnego do stycznia 1998 r. tj. do wejścia w życie nowelizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy wyżej wymienionej /Dz.U. nr 133 poz. 885/. Naczelny Sąd Administracyjny wówczas zajmował stanowisko, że obowiązek ponoszenia opłat dotyczy tylko tych podmiotów co do których może być wydana decyzja o dopuszczalnej emisji w trybie art. 30 ww. ustawy a wysokość opłaty uzależniona jest od posiadania takiej decyzji. W obecnym stanie prawnym problem ten rozwiązany jest w art. 86 ust. 4 ustawy o ochronie środowiska, który to stanowi, że opłaty za wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza uiszczają jednostki organizacyjne bez względu na to, czy ustawa nakłada na nie obowiązek posiadania decyzji o dopuszczalnej emisji. Równocześnie organ wyjaśnił, iż nawet w okresie stanu prawnego przed nowelizacją z 29 sierpnia 1997 r. Naczelny Sąd Administracyjny nie stwierdzał nieważności decyzji ustalających opłaty za emisję zanieczyszczeń przez silniki spalinowe a jedynie uchylał je, świadczy to, iż nie stwierdzał by decyzja taka w sposób rażący naruszała prawo w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa. Zasada trwałości decyzji ostatecznych przemawia za oddaleniem żądania stwierdzenia nieważności opisanych na wstępie decyzji.
W skardze złożonej na tę decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego Przedsiębiorstwo Transportu Samochodowego SA w K. wniosło o jej uchylenie bądź stwierdzenie nieważności. Domagało się orzeczenia obowiązku zwrotu przez organ uiszczonych opłat na podstawie kwestionowanych decyzji.