Podwyższenie wartości przedmiotu sprzedaży dla potrzeb opłaty skarbowej, w szczególności gdy nie towarzyszyło temu wydanie decyzji i gdy w aktach brak danych, w oparciu o które organ wartość tę podwyższył, nie jest w sprawie podatku dochodowego prejudycjalne.
Halina R. zakupiła w Niemczech 30 kwietnia 1993 r. części do samochodu osobowego Ford Escort rok produkcji 1991 takie jak: silnik, skrzynię biegów, zawieszenie przednie i tylne, układ kierowniczy, komplet kół. Umową sprzedaży zawartą 26 czerwca 1993 r. części te zostały sprzedane.
W złożonym za rok 1993 zeznaniu o wysokości dochodu osiągniętego przez podatniczkę wykazano przychód z tej transakcji w kwocie 9.000.000 zł, koszty 8.010.870 zł, dochód 989.130 zł.
Urząd Skarbowy stwierdził, że cena sprzedanych części bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy i biorąc pod uwagę fakt, że dokonano sprzedaży w warunkach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. "d" ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350 ze zm./ przychód z tej sprzedaży ustalił w wysokości wartości rynkowej stosując zasady określone w art. 19 ust. 1 i 2 tej ustawy.
Przyjęto, że sprzedane części /kompletne podwozie/ stanowiło 40 procent wartości całego samochodu, którego wartość rynkowa w dniu sprzedaży części mieściła się w granicach od 107.500.000 zł - 130.000.000 zł. Dla celów ustalenia wartości rynkowej sprzedanych części przyjęto wartość 107.500.000 zł, zatem 40 procent tej kwoty stanowi 43.000.000 zł. Po pomniejszeniu tak ustalonego przychodu o kwotę poniesionych przez stronę sprzedającą kosztów ustalono dochód podlegający opodatkowaniu w wysokości 34.987.660 zł. (...)
Decyzja w sprawie ustalenia wysokości podatku dochodowego za rok 1993 została wydana przez Urząd Skarbowy w K. 30 stycznia 1995 r. Od decyzji Urzędu podatniczka wniosła odwołanie do Izby Skarbowej.
Izba Skarbowa w K. w wyniku rozpatrzenia wniesionego odwołania wydała 19 kwietnia 1995 r. decyzję, która utrzymała w mocy decyzję organu I instancji.
Na decyzję Izby Skarbowej podatniczka złożyła skargę.
W skardze zarzuciła naruszenie art. 19 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 9 i art. 10 par. 1 Kpa. Stwierdziła, że przychód ze sprzedaży rzeczy Urząd Skarbowy ustalił w oparciu o art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o opłacie skarbowej, co jest sprzeczne z art. 19 ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nakazuje wszczęcie i przeprowadzenie postępowania z udziałem obu stron umowy, w sytuacji kiedy wartość określona w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej zbywanego przedmiotu.
Skarżąca podnosi, że ustalając wartość przedmiotu umowy na potrzeby wyliczenia opłaty skarbowej, Urząd był zobowiązany do wezwania strony sprzedającej do ewentualnego podwyższenia wartości wymienionej w umowie.
Stwierdza też, że Urząd miał obowiązek w przypadku wystąpienia tak znacznych rozbieżności pomiędzy ceną wynikającą z umowy a wartością rynkową części powołać biegłego i w oparciu o jego ustalenia dokonać wymiaru opłaty skarbowej. (...)
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skardze w znaczącej części nie można odmówić zasadności.
Ze znaczącym naruszeniem art. 7, art. 77, art. 80, a w szczególności art. 107 par. 3 Kpa organy podatkowe nie wykazały w swych decyzjach na jakich podstawach faktycznych - w rozumieniu przepisów Kpa o środkach dowodowych - oparły ustalenie wartości pojazdu, a co za tym idzie i jego sprzedanych części, na jakiej podstawie faktycznej ustaliły, że części te stanowią ni mniej ni więcej 40 procent całości wartości pojazdu.
Jest to nie tylko luka w uzasadnieniach decyzji, ale i istotne naruszenie praw strony, która ma niezbywalne prawo wiedzieć na jakich podstawach i przy wykorzystaniu jakich środków prawnych organ administracji ustala okoliczności mające wpływ na odpowiedzialność podatkową - wysokość podatku.
Na pierwszy rzut oka może w istocie się wydawać, że przychód ze sprzedaży spornych co do wartości części został zaniżony. Jest jednak kwestią otwartą udowodnienie takiego przypuszczenia, a w szczególności wykazanie kwoty zaniżenia, do czego niezbędne jest przedstawienie i omówienie podstaw faktycznych na których oparta została - i zostanie - ocena wartości opodatkowanego obrotu. Dodać przy tym można, że podwyższenie wartości przedmiotu sprzedaży dla potrzeb opłaty skarbowej, w szczególności, gdy nie towarzyszyło temu wydanie decyzji i gdy w aktach brak danych, w oparciu o które organ wartość tę podwyższył, nie jest w sprawie niniejszej dla Sądu prejudycjalne. (...)