Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w Rz. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, zaległości podatkowej i odsetek za 1996 r.
Tezy

Spółka otrzymywała świadczenie nie w postaci pieniężnej lecz w postaci prawa dysponowania nimi.

Czysty zysk, a więc środki pieniężne znajdowały się bowiem przez cały rozpatrywany okres w posiadaniu i dyspozycji Spółki. Spółka także co jest niekwestionowane nie płaciła od niego żadnych odsetek. Zatem i nieodpłatny charakter tak rozumianego świadczenia nie może budzić wątpliwości.

Okoliczność, że uchwały o pozostawieniu w Spółce wypracowanego przez nią całości czy też części zysku podjęte z naruszeniem art. 191 par. 1 Kh są uchwałami ważnymi /albowiem nie zostały "unieważnione" przez Sąd w związku z brakiem zaskarżenia/ nie oznacza zakazu dokonywania przez organy podatkowe oceny ich skutków podatkowych.

Wartość nieodpłatnego świadczenia została prawidłowo ustalona przez organy podatkowe - zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./ - jako koszt pozyskania kredytu bankowego w wysokości odpowiadającej kwocie niewypłaconej wspólnikom części zysku, pozostawionej w Spółce przez cały rok podatkowy 1996 jako tzw. zysk zatrzymany przy przyjęciu do wyliczenia wartości tego świadczenia najkorzystniejszej dla podatnika stopy odsetek od kredytu stosowanej w tym okresie przez Bank Śląski w K. Oddział w P.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Produkcji, Handlu i Usług "B." Sp. z o.o. w P. na decyzję Izby Skarbowej w Rz. z dnia 2 stycznia 2001 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, zaległości podatkowej i odsetek za 1996 r. - skargę oddala.

Uzasadnienie strona 1/9

Decyzją z dnia 2 stycznia 2001 r. - (...) Izba Skarbowa w Rz. na podstawie art. 233 par. 1 pkt 1, art. 21 par. 3 i art. 53 par. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ oraz art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 6 pkt 4, art. 16 ust. 1 pkt 38 i art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm. - dalej ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych/, utrzymała w mocy decyzję Inspektora Kontroli Skarbowej z Urzędu Kontroli Skarbowej w Rz. z dnia 9 października 2001 r. - (...) określającą Przedsiębiorstwu Produkcji, Handlu i Usług "B." Sp. z o.o. w P. /zwana dalej Spółką/ - należny podatek dochodowy od osób prawnych za 1996 r. w wysokości 198.768 zł, zaległość podatkową w tym podatku w wysokości 101.679 zł oraz odsetki za zwłokę od zaległości w kwocie 159.522,90 zł.

Z uzasadnienia tej decyzji wynika, że w następstwie przeprowadzonego postępowania kontrolnego w Spółce zostało stwierdzone, że w 1996 r. korzystała ona nieodpłatnie z zysku przeznaczonego do podziału między wspólników /Waldemar W., Waldemar G. i Jerzy O. od 6 kwietnia 1992 r. i Waldemar W. i Waldemar G. do tej daty od dnia zawiązania Spółki tj. 6 lipca 1989 r./ za lata 1990 - 1995. Ustalono bowiem, że w dniach: 4.02.1991 r.; 28.02.1992 r.; 28.02.1993 r.; 28.02.1994 r.; 24.03.1995 r. i 4.03.1996 r. zgromadzenia wspólników Spółki podjęły uchwały o zatwierdzeniu bilansów i podziale zysku za poprzedni rok obrotowy /równy rokowi kalendarzowemu/, który w części przeznaczono na dywidendy dla wspólników /w każdym roku obrotowym/, a w części na zwiększenie środków obrotowych także w każdym z omawianych okresów obrotowych. "Z art. 191 par. 1 Kh prawnie skuteczne wyłączenie zysku od podziału między wspólników może nastąpić jedynie na podstawie wyraźnego zapisu w umowie Spółki. Jeżeli umowa Spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom /art. 191 par. 3 Kh/ dzieli się w stosunku do udziałów, gdyż wspólnicy mają prawo do czystego zysku wynikającego z rocznego bilansu Spółki z chwilą zatwierdzenia sprawozdania finansowego".

Opierając się na brzmieniu umowy Spółki z dnia 6 lipca 1989 r. nie zmienionej w tym zakresie do czasu kontroli /25.08.2000 r. - 18.09.2000 r./ w par. 15, iż "wspólnicy uczestniczą w stratach i zyskach proporcjonalnie do posiadanych udziałów" oraz par. 27 ust. 2 w brzmieniu "do wyłącznej kompetencji wspólników należy (...), podział zysku", a także braku umownego zapisu o wyłączeniu lub ograniczeniu prawa wspólników do podziału zysku organy zajęły jednolite stanowisko, iż "zapis taki nie daje podstaw do uznania, że umowa upoważniła wspólników do rozporządzenia zyskiem w sposób inny niż wynikający z ogólnej zasady kodeksowej". Podjęcie przez zgromadzenia wspólników uchwał o podziale zysków oznacza, że każdy ze wspólników nabywa do tego zysku prawo i nie może być tego prawa pozbawionym uchwałą wspólników. Jednomyślne uchwały wspólników "o pozostawieniu w dyspozycji Spółki na jakiś czas należnej wspólnikom dywidendy" oznacza, iż wspólnicy zobowiązali się do czasowego nie podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zaspokojenia ich roszczeń o wypłatę należnej im dywidendy. Późniejsze zachowanie wspólników, polegające na rzeczywistym zaniechaniu tych działań i niewykonywaniu uprawnień stanowiło z ich strony świadczenie o charakterze ciągłym, będące przedmiotem wynikającego z tych uchwał zobowiązania. Ze strony Spółki "B." jako odbiorcy świadczenia brak było świadczenia wzajemnego stanowiącego ekwiwalent świadczenia. Spółka jak to ustalono korzystała w 1996 r. z zatrzymanego zysku nie tylko za 1995 r., ale także korzystała w tymże roku ze środków zysku zatrzymanego za lata 1990-1994. Analiza zapisów konta "kapitał zapasowy" wykazała, że stan tego konta na dzień 1 stycznia 1996 r. obejmował także kwoty zysku netto za lata 1990-1994 przekazanego uchwałami wspólników, a od 4 marca 1996 r. także części zysku z 1995 r. W ustaleniach oznaczono wysokość tych kwot (...) co łącznie daje na dzień 1 stycznia 1996 r. kwotę 514.766,80 zł, a łącznie z kwotą zysku za 1995 r. w kwocie 184.412 zł od 4 marca 1996 r. kwotę 699.178.80 zł.

Strona 1/9