Skoro przesłanki i skutki rozwiązania stosunku pracy pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru są uregulowane w przepisach rangi ustawowej /art. 73-75 kodeksu pracy w związku z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych - Dz.U. nr 21 poz. 124 ze zm./, to rada gminy nie dysponuje kompetencją do odmiennego normowania tych zagadnień.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Wojewody (...) na uchwałę Rady Gminy w S. z dnia 2 czerwca 1992 r. w przedmiocie wprowadzenia zmian w statucie gminy i na podstawie art. 207 par. 4 w związku z art. 216a Kpa stwierdził niezgodność z prawem zaskarżonej uchwały.
Działając na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95/, Wojewoda (...) zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego uchwałę nr XVI/78/92 Rady Gminy w S. z dnia 2 czerwca 1992 r. w sprawie wprowadzenia zmian w statucie gminy, wnosząc o stwierdzenie jej nieważności.
Zaskarżona uchwała, podjęta z powołaniem się na art. 18 ust. 2 pkt 1 ustawy samorządowej, wprowadziła do statutu gminy postanowienie par. 20 pkt 6 o brzmieniu: "rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem z wyboru następuje na warunkach jak z pracownikiem mianowanym".
Zdaniem organu nadzoru, Rada Gminy naruszyła w ten sposób art. 2 i 31 oraz art. 10 i następne ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych /Dz.U. nr 21 poz. 124 ze zm./ oraz art. 73-75 kodeksu pracy, właściwe dla pracowników samorządowych z wyboru. Zgodnie z art. 73 par. 2 Kp stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu. Natomiast w myśl art. 10 i następnych cytowanej ustawy z dnia 22 marca 1990 r. rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem mianowanym może nastąpić w drodze wypowiedzenia lub w drodze porozumienia stron. Traktowanie tych odmiennych stosunków pracy jako tożsamych w skutkach jest - zdaniem organu - istotnym naruszeniem prawa. (...)
Zarząd Gminy w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, wywodząc, że intencją uchwały nie było kwestionowanie przepisu art. 73 Kpa, lecz odsunięcie w czasie skutków prawnych wygaśnięcia mandatu na warunkach jak z pracownikiem mianowanym /art. 11 i 12 omawianej ustawy z dnia 22 marca 1990 r. /, tak by rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło "za quasi 3-miesięcznym wypowiedzeniem". Zdaniem Zarządu Gminy, takie rozwiązanie nie narusza przepisów prawa pracy i jest dopuszczalne w ramach swobody kontraktowej stron.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
(...) Rozważania nad legalnością zaskarżonej uchwały Rady Gminy w S. wypada rozpocząć od przypomnienia, że ustawowo gwarantowana sądowa ochrona samodzielności gminy w niczym nie ogranicza jej podporządkowania prawu.
(...) Co się tyczy merytorycznego sporu pomiędzy gminą S. a organem nadzoru, to punktem wyjścia rozważań jest art. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych /Dz.U. nr 21 poz. 124 ze zm./, określający zakres jej stosowania wobec pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin. Zakresem stosowania ustawy objęte są także "osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy na podstawie wyboru". Takimi osobami w gminie są: wójt, jego zastępcy i ewentualnie urzędujący członkowie zarządu gminy /art. 2 pkt 1 lit. "a"/. O ile w art. 10 tej ustawy określono przesłanki i niektóre skutki rozwiązania stosunku pracy z pracownikami mianowanymi, o tyle ustawodawca rzeczywiście nie wypowiedział się wprost w przedmiocie uprawnień pracowników samorządowych z wyboru w razie wygaśnięcia mandatu będącego podstawą stosunku pracy. Nie oznacza to jednak występowania luki w prawie, którą organy gminy mogą dowolnie wypełniać własnymi regulacjami. Należy bowiem sięgnąć do art. 31 ust. 1 powyższej ustawy, odsyłającego do odpowiedniego stosowania kodeksu pracy w kwestiach nie uregulowanych w samej ustawie.