Skarga Wojewody W-kiego na uchwałę Rady Gminy w W. w przedmiocie ustalenia opłat administracyjnych i określenia ich wysokości za czynności urzędowe wykonywane przez urząd gminy i na podstawie art. 207 par. 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie zaskarżonych postanowień, natomiast w pozostałej części umorzył postępowanie.
Uzasadnienie strona 2/4

a/ w par. 1 skreślono pkt 3 o brzmieniu: "Za wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej projekt podziału działek budowlanych - 0,5 procent wartości działek w dniu wydania decyzji,

b/ w par. 1 punktowi 4 nadano brzmienie: "Za wydanie decyzji o przekazaniu w zarząd państwowym lub komunalnym jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej - nieruchomości stanowiących własność gminy - 0,5 procent wartości nieruchomości w dniu wydania decyzji".

W odpowiedzi na skargę podniesiono także, że w uzasadnieniu skargi nie ustosunkowano się bliżej do ustanowienia opłat za czynności urzędowe wymienione w punktach 1 i 2, wobec czego wniosek Wojewody W-kiego w tym zakresie jest bezprzedmiotowy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zaskarżona przez Wojewodę W-kiego uchwała nr V/15/90 Rady Gminy w W. z dnia 23 sierpnia 1990 r. w sprawie ustalenia opłaty administracyjnej i określenia jej wysokości za czynności urzędowe wykonywane przez Urząd Gminy w W. stanowi akt przepisów gminnych i rozpatrzenie skargi wymaga wyjaśnienia zakresu uprawnień gminy do stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących na jej obszarze.

Stosownie do art. 40 ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ podstawą prawną stanowienia przez gminy przepisów gminnych są:

1/ upoważnienia ustaw do wydawania aktów wykonawczych,

2/ przepisy art. 18 powyższej ustawy w sprawach ustrojowo-organizacyjnych gminy, wyszczególnionych w jej art. 40 ust. 2,

3/ przepis art. 40 ust. 3 tej ustawy, dotyczący wydawania przepisów porządkowych w sprawach nie uregulowanych w odrębnych ustawach lub w innych przepisach powszechnie obowiązujących, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Zaskarżona uchwała jest przepisem gminnym wykonawczym, wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 16 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 12 poz. 50 ze zm./; według tego artykułu rada gminy może wprowadzić opłatę administracyjną za czynności urzędowe wykonywane przez podległe organy, jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej, oraz określić jej wysokość, kierując się pracochłonnością czynności urzędowych, ustalać terminy płatności, sposób poboru - w tym również zarządzać pobór w drodze inkasa, określać inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Niektóre czynności urzędowe, za które zaskarżoną uchwałą wprowadzono opłatę administracyjną, należą - z mocy przepisów ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 34 poz. 198/ - do właściwości organów gminy na warunkach zadań zleconych. Są to: czynności wymienione w pkt 1 i 2 uchwały, to jest wypisanie rolnikowi książeczki ubezpieczeniowej i duplikatu książeczki ubezpieczeniowej, oraz czynności wymienione w pkt 6, 7 i 8, to jest wydanie dowodu osobistego oraz czynności meldunkowe obywateli polskich i cudzoziemców /art. 3 pkt 11 lit. "a" i "b" wyżej podanej ustawy/, przewidziane w art. 45 i 46 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych /Dz.U. 1984 nr 32 poz. 174 ze zm./. Pozostałe natomiast czynności, za które ustalono opłatę administracyjną, należą z mocy powołanej wyżej ustawy kompetencyjnej do właściwości rejonowych organów rządowej administracji ogólnej. Dotyczy to pkt 3 - zatwierdzanie projektu podziału nieruchomości na działki budowlane /art. 5 pkt 21 dział I lit. "b" ustawy kompetencyjnej/ jako zadanie wynikające z art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1989 nr 14 poz. 74 ze zm./ i pkt 5 - opracowanie wniosku do Państwowego Biura Notarialnego o wykreślenie ciężaru realnego /art. 5 pkt 1 i 2 ustawy kompetencyjnej/ jako czynności związane z wykonaniem przepisów dekretu z dnia 8 sierpnia 1946 r. o wpisaniu w księgach hipotecznych /gruntowych/ prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej /Dz.U. nr 39 poz. 233/ oraz dekretu z dnia 6 września 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska /Dz.U. nr 49 poz. 279 ze zm./. Wreszcie czynności wymienione w pkt 4 uchwały Rady Gminy w W. /"wydanie decyzji o przekazaniu gruntów Państwowego Funduszu Ziemi jednostkom gospodarki uspołecznionej"/ określone są w wydanym na podstawie art. 276 i 283 par. 3 Kc rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 kwietnia 1986 r. w sprawie zasad i trybu przekazywania między jednostkami gospodarki uspołecznionej państwowych nieruchomości rolnych i leśnych oraz niektórych innych nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele gospodarki rolniczej i leśnej, a także właściwości organów w tych sprawach /Dz.U. nr 17 poz. 90/. W ustawie kompetencyjnej zadanie to nie zostało wyszczególnione ani wśród zadań własnych, ani zadań zleconych gminom, ani wśród zadań rejonowych organów rządowej administracji ogólnej. Jednakże właściwość organów gmin w tych sprawach należy wyłączyć do czasu ewentualnego przekazania gminom gruntów Państwowego Funduszu Ziemi na podstawie art. 15 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych /Dz.U. nr 32 poz. 191 ze zm./.

Strona 2/4