Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) Sędziowie NSA: Małgorzata Borowiec Izabella Kulig - Maciszewska Protokolant Aleksandra Żurawicka po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Starosty Ł. z dnia 28 listopada 2007 r. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość między Starostą Ł. a Starostą M. w przedmiocie wskazania organu właściwego w sprawie ponoszenia odpłatności za pobyt dzieci K. i T. M. w rodzinie zastępczej H. i T. L. postanawia: oddalić wniosek
Starosta Ł. wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość ze Starostą M. w sprawie odpłatności za pobyt dzieci w rodzinie zastępczej w okresach: od 13 lutego 2005 r. do 31 marca 2007 r. oraz od 1 kwietnia 2007 r. i nadal. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że zgodnie z art. 154 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 ze zm.), art. 86 ust. 3 tej ustawy nie stosuje się do dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych przed dniem 1 stycznia 2004 r. Przepis ten stanowi, że w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej na terenie innego powiatu, powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej ponosi wydatki na jego utrzymanie w łącznej kwocie świadczeń przysługujących danej rodzinie zstępczej. W kwietniu 2000 r. małoletni K. i T. M. zostali umieszczeni w rodzinie zastępczej H. i T. L. w S. K. - Powiat Ł.. Rodzina ta została rozwiązana postanowieniem Sądu. Następnie od stycznia 2002 r. dzieci zostały umieszczone w rodzinie zastępczej G. i S. M. w G. - Powiat M.. Rodzina ta została rozwiązana i w lutym 2005 r. dzieci trafiły do rodziny zastępczej H. i T. L.. Dzieci zatem zamieszkały na terenie powiatu m. w rodzinie zastępczej. W tej sytuacji ma zastosowanie art. 154 ust. 1 w związku z art. 86 ust. 3 ustawy, w której regulacja art. 86 ust. 3 jest wyłączona w stosunku do rodzin zastępczych utworzonych przed 1 stycznia 2004 r., a ma zastosowanie do rodzin utworzonych po tej dacie. Dlatego też na dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej od lutego 2005 r. powinien płacić Starosta M.. Bez wątpienia dzieci umieszczone przed 13 lutego 2005 r. w rodzinie zastępczej zamieszkiwały na terenie powiatu m., co potwierdza § 1 porozumienia. Starosta M. przyjął interpretację, że utworzona w lutym 2005 r. rodzina zastępcza H. i T. L. jest kontynuacją "starej rodziny" utworzonej przez H. i T. L. od kwietnia 2000 r. W tej sytuacji regulacja art. 86 ust. 3 ustawy jest wyłączona. Od 1 kwietnia 2007 r. dokonano nowelizacji ustawy o pomocy społecznej wprowadzając art. 86a, z którego jednoznacznie wynika właściwość Starosty M. do ponoszenia odpłatności, jako że miejscem zamieszkania dzieci przed ich umieszczeniem w pierwszej formie pieczy zastępczej, tj. w kwietniu 2000 r. był powiat m., miejscowość G..
Sąd Rejonowy w B. I Wydział Cywilny odrzucił pozew skarżącego stwierdzając, że w sprawie droga sądowa jest niedopuszczalna.
Starosta M. poparł wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość. W uzasadnieniu wskazał, że 24 lutego 2005 r. Starosta M. zawarł ze Starostą Ł., zgodnie z art. 86 ust. 4 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej porozumienie, na mocy którego w rodzinie zastępczej znajdującej się na terenie Powiatu Ł. zostały umieszczone dzieci zamieszkałe wcześniej na terenie Powiatu M.: K. i T. M.. Na mocy tego porozumienia Starosta M. w okresie od lutego 2005 r. do grudnia 2006 r. regularnie opłacał wydatki na utrzymanie ww. dzieci w wysokości należnej rodzinie zastępczej. Z uwagi na wykładnię art. 154 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którą art. 86 ust. 3 i 4 nie stosuje się, zastosowanie ma art. 154 w sytuacji gdy po 1 stycznia 2004 r. nastąpiła zmiana rodziny zastępczej. Właściwy do ponoszenia odpłatności będzie powiat zamieszkania kolejnej rodziny zastępczej. Z tego względu odstąpił od wcześniej zawartego porozumienia. Pomimo wezwania Powiatu Ł. do zwrotu wypłaconych w ramach porozumienia środków w kwocie 28 197 zł 46 gr nie zostały one zwrócone. Nie kwestionuje natomiast, że od 1 kwietnia w związku ze zmianą ustawy o pomocy społecznej i treścią dodanego art. 86a to Powiat M. zobowiązany jest płacić za pobyt dzieci K. i T. M. w rodzinie zastępczej.