Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Marek Stojanowski (sprawozdawca) po rozpoznaniu w dniu 7 października 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku P. T. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentam W. a Burmistrzem Dzielnicy [...] W. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku w sprawie przyznania lokalu socjalnego postanawia: odrzucić wniosek.
Wnioskiem z dnia 1 lipca 2016 r. P. T. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem W. a Burmistrzem [...] W. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania jego wniosku w sprawie przyznania lokalu socjalnego.
W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że oba organy uchylają się od rozpoznania wniosków strony o przyznanie mieszkania socjalnego z zasobów komunalnych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 15 § 1 pkt 4 w związku z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), dalej powoływanej jako "P.p.s.a.", Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Przez spór o właściwość, o którym mowa w art. 4 P.p.s.a., należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej, jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia konkretnej sprawy (spór pozytywny) lub też żaden z nich nie uważa się za właściwy do jej załatwienia (spór negatywny). Spór między organami jednostek samorządu terytorialnego, nie mającymi wspólnego dla nich organu wyższego stopnia, jest sporem o właściwość, rozstrzyganym przez sąd administracyjny (art. 22 § 1 pkt 1 k.p.a.). Rozstrzyganie sporów o właściwość, należących do sądów administracyjnych, objęte jest właściwością Naczelnego Sądu Administracyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 P.p.s.a.).
Wskazać również należy, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach ściśle przez ustawę określonych. Sądy administracyjne nie są powołane do rozpoznawania spraw innych niż sądowoadministracyjne, w szczególności tych, których rozpoznanie należy do właściwości sądów powszechnych.
Kwestię ustalenia prawa do lokalu socjalnego z mieszkaniowego zasobu gminy regulują przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150). Ustawa ta nie przewiduje załatwiania spraw przyznawania uprawnień do lokalu w formie jakiegokolwiek aktu administracyjnego. Zgodnie z przepisem art. 4 powyższej ustawy tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy (ust. 1), a gmina, na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie, zapewnia m.in. lokale socjalne (ust. 2). Przepisy rozdziału 4 tej ustawy stanowią, że przydzielenie lokalu socjalnego osobie uprawnionej do otrzymania takiego lokalu następuje w drodze umowy cywilnoprawnej - umowy najmu (art. 23). Przyznanie lokalu socjalnego następuje więc w formie czynności prawnej właściwej prawu cywilnemu, a nie w formie władczego aktu administracyjnego wydawanego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Wszelkie spory wynikłe i związane z uprawnieniami do lokalu socjalnego rozstrzygane są zatem w postępowaniu cywilnym przed sądami powszechnymi.
Złożony przez P. T. wniosek nie podlega zatem kognicji sądu administracyjnego, albowiem kwestia dotycząca przyznania lokalu socjalnego nie jest sprawą sądowoadministracyjną, leżącą w zakresie właściwości sądu administracyjnego.
Ponadto zwrócić należy uwagę, że Burmistrz [...] W. kieruje jednostką pomocniczą w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1515 ze zm.) i podejmuje czynności na podstawie pełnomocnictw i upoważnień Prezydenta W. w zakresie ustalonym przez przepisy prawa powszechnego i wewnętrznego. Wobec tego nie sposób uznać, że Burmistrz Dzielnicy [...] W. posiada legitymację do występowania przed sądem jako samodzielny organ.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 w związku z art. 64 § 3 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.