Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz (spr.) Sędzia NSA Olga Żurawska-Matusiak Sędzia NSA Rafał Stasikowski po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy B. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Burmistrzem Miasta N. a Wójtem Gminy B. przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku M.J. o przyznanie pomocy w formie skierowania do domu pomocy społecznej postanawia: 1. odrzucić wniosek, 2. zwrócić Wójtowi Gminy B. ze środków budżetowych Naczelnego Sądu Administracyjnego kwotę 100 (sto) złotych uiszczoną tytułem wpisu sądowego od wniosku.
Wójt Gminy B. pismem z dnia 2 lipca 2020 r. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu o właściwość, wskazując, że M.J. wnioskiem z dnia 1 czerwca 2020 r. zwróciła się o umieszczenie jej w domu pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych w M.. W ocenie Wójta Gminy B. to Burmistrz Miasta N. jest organem właściwym do rozpatrzenia wniosku, ponieważ M.J. przebywa obecnie na terenie gminy N., u swojej córki, a pobyt ten ma charakter stały. Organ stwierdził, że M.J. mieszka z córką od czasu powrotu z wcześniejszego pobytu w Domu Pomocy Społecznej w M. oraz mieszkała tam przed tym pobytem. M.J. nie zamieszkuje na terenie gminy B. od co najmniej dziesięciu lat i zameldowanie pod adresem [..] od dnia 4 września 2019 r. tego faktu nie zmienia.
W odpowiedzi na wniosek Burmistrz Miasta N. w piśmie z dnia 14 września 2020 r. lapidarnie wyjaśnił, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko wyrażone w zawiadomieniu o przekazaniu sprawy według właściwości z dnia 19 czerwca 2020 r. oraz uzupełniająco powołał orzeczenie NSA z dnia 5 stycznia 2012 r., sygn. akt: I OW 156/11, zgodnie z którym przesłanki miejsca zamieszkania osoby nie spełnia miejscowość, w której pobyt wiąże się z sytuacją zdrowotną tej osoby i koniecznością pomocy osób bliskich.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t,.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2325) - dalej: p.p.s.a., sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Stosownie do art. 15 § 1 pkt 4 p.p.s.a., rozstrzyganie powyższych sporów należy do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Przez spór o właściwość lub spór kompetencyjny należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia sprawy (spór pozytywny) albo gdy każdy z organów uważa się za niewłaściwy do załatwienia tej sprawy (spór negatywny). Wskazać należy, że o sporze o właściwość (sporze kompetencyjnym) możemy mówić jedynie wówczas, gdy pomiędzy organami istnieje rozbieżność stanowisk co do zakresu ich kompetencji w odniesieniu do konkretnej, tej samej sprawy administracyjnej, zaś stan faktyczny, jak i prawny sprawy pozostają niesporne. Rozstrzygnięcie sporu o właściwość polega na arbitralnym wskazaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny jednego z organów pozostających w sporze jako organu właściwego do załatwienia konkretnej sprawy administracyjnej.
W niniejszej sprawie istotne są okoliczności, w jakich Wójt Gminy B. zwrócił się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu o właściwość.
Z akt sprawy wynika, że Wójt Gminy B. (tj. organ, z którego upoważnienia w indywidualnych sprawach administracyjnych występuje Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w B.), działając na podstawie art. 19 k.p.a. oraz art. 101 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1876) przekazał podanie M.J. z dnia 1 czerwca 2020 r. o umieszczenie w Domu Pomocy Społecznej w M., do Burmistrza Miasta N. (tj. organu, z którego upoważnienia w indywidualnych sprawach administracyjnych występuje Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w N.), jako organu właściwego miejscowo i rzeczowo.