Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Wiśniewska (spr.) Sędziowie sędzia NSA Izabella Kulig- Maciszewska sędzia del. WSA Jolanta Rudnicka Protokolant Katarzyna Myślińska po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej z wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Nowym Sączu z dnia 1 grudnia 2009 r. nr SKO.I-01/2074/GNp/09 o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Nowym Sączu a Wojewodą Małopolskim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku I. S. i innych o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] grudnia 1954 r., nr [...] w sprawie przejęcia na rzecz Skarbu Państwa gruntów i budynków położonych w gromadzie S., stanowiącej - w dacie przejęcia- własność S. S postanawia: 1. wyznaczyć Wojewodę Małopolskiego jako organ właściwy do rozpoznania przedmiotowego wniosku; 2. uchylić decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2006 r., nr [...] i utrzymaną nią w mocy decyzję Wojewody Małopolskiego z dnia [...] sierpnia 2005 r., znak [...] oraz postanowienie Wojewody Małopolskiego z dnia [...] października 2006 r., nr [...].
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu zwróciło się do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Wojewodą Małopolskim w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia podania I. S. i innych, działających przez adwokata, o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] grudnia 1954 r., nr [...], w sprawie przejęcia przez Skarb Państwa gruntów i budynków położonych w gromadzie S., stanowiącej - w dacie przejęcia - własność S. S.
W uzasadnieniu wniosku przytoczono, że Wojewoda Małopolski postanowieniem z dnia 11 października 2006 r. przekazał Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w Nowym Sączu podanie M.. S. (poprzednika prawnego I. S.) o stwierdzenie nieważności przedmiotowej decyzji, którą przejęto na rzecz Państwa nieruchomość ziemską na mocy dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa niepozostających w faktycznym władaniu nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz.U. Nr 46, poz. 339), który utracił moc na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U. Nr 27, poz. 250), z chwilą wejścia w życie tej ustawy. Następnie wskazana ustawa z dnia 26 października 1971 r. została uchylona ustawą z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o uchyleniu ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U. Nr 11, poz. 81), w której nie było już żadnego odniesienia do decyzji wydawanych na podstawie ww. aktów normatywnych. Z powyższego wynika, że z dniem 4 listopada 1971 r. przestała istnieć podstawa prawna do przejścia lub przejęcia na własność Państwa nieruchomości w trybie powołanych dekretów.
Do połowy 2005 r. w sprawach stwierdzenia nieważności orzeczeń Prezydiów Rad Narodowych wydanych w trybie powołanych dekretów orzekali wojewodowie. W tym stanie prawnym Wojewoda Małopolski wydał decyzję z dnia [...] września 2002 r., którą odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gorlicach z dnia [...] grudnia 1954 r., zaś Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia [...] grudnia 2003 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Powyższe decyzje zostały uchylone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2004 r., sygn. akt 6 II SA 4810/03. W wyroku tym Wojewódzki Sąd Administracyjny nie zakwestionował właściwości Wojewody Małopolskiego do rozpatrzenia przedmiotowego podania I. S.
W uzasadnieniu wniosku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Nowym Sączu wskazując na Wojewodę Małopolskiego jako organ właściwy rozpoznania podania I. S. powołało się m.in. na postanowienie NSA z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt I OW 28/09. W uzasadnieniu tego postanowienia Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że jeżeli nie istnieje w prawie materialnym kategoria spraw dotyczących przymusowego, nieodpłatnego przejmowania przez Państwo opuszczonych gospodarstw rolnych i nie istnieją już naczelnicy miast i gmin, a ustawodawca w regulacjach dotyczących reformy administracyjnej przeprowadzonych w 1998 r. nie określił organów właściwych do weryfikowania decyzji ostatecznych wydanych w nieistniejących już rodzajach spraw z zakresu administracji rządowej, to nie można domniemywać właściwości organów gminy, skoro nie została ona wprost ustalona przepisami prawa, a jest oczywiste, że sprawy dotyczące przejmowania nieruchomości rolnych na własność Państwa nie należały i nie należą do zadań własnych gminy.