Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt II SA/Po 381/13 odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt II SA/Po 381/13 odmówił M. K. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego.
W uzasadnieniu podkreślono, że to na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. W ocenie Sądu I instancji wnioskodawca powyższych okoliczności nie wykazał, a ponadto - mimo wezwania z dnia 5 lipca 2013 r. - nie przedłożył żądanych dokumentów koniecznych do oceny jego sytuacji materialnej. Złożył jedynie oświadczenie odnośnie swojego stanu majątkowego i zobowiązał się do dostarczenia żądanych dokumentów, których jednak nie dostarczył. W związku z tym nie było możliwe przyznanie skarżącemu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył M. K. podnosząc, że w pierwszej kolejności Sąd I instancji powinien podjąć czynności zmierzające do merytorycznego rozpoznania skargi, natomiast przyznane prawo pomocy, zgodnie z art. 249 p.p.s.a. może być w każdym czasie cofnięte. Zdaniem skarżącego, zamiast nadać wniesionej przez niego skardze bieg, Sąd skupia się na badaniu sytuacji finansowej skarżącego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zasadą ogólną postępowania przez sądami administracyjnymi jest ponoszenie przez stronę kosztów tego postępowania związanych z jej udziałem w sprawie (art. 199 p.p.s.a.). Stosownie do art. 220 § 1 p.p.s.a. sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. Zgodnie natomiast z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. W obowiązującym stanie prawnym nie jest zatem możliwe przyznanie skarżącemu prawa pomocy bez uprzedniego wyjaśnienia jego sytuacji materialnej i możliwości płatniczych - jak to postulowano w zażaleniu.
Sąd wydaje orzeczenie w tej sprawie mając na uwadze okoliczności podane w oświadczeniu strony zawartym we wniosku, o którym mowa w art. 252 p.p.s.a. W razie zaś, gdy oświadczenie to jest zdaniem Sądu niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych strony, wnioskodawca jest zobowiązany złożyć na wezwanie Sądu w zakreślonym terminie dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe.
Z powyższego wynika, że to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy w zakresie przez niego wnioskowanym. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest pogląd, że niedopełnienie w całości lub w części obowiązku złożenia przez stronę dodatkowego oświadczenia uzasadnia oddalenie wniosku o przyznanie prawa pomocy (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 28 marca 2012 r., sygn. I OZ 189/12 i z dnia 9 grudnia 2011 r., sygn. I OZ 987/11).
Skarżący został wezwany na podstawie art. 255 p.p.s.a. do przedłożenia określonych dokumentów, które miały być uzupełnieniem oświadczenia odnośnie jego stanu majątkowego. Skarżący nie uczynił zadość wezwaniu, zasadnie zatem Sąd I instancji w sytuacji, gdy skarżący, pomimo wezwania, nie przedstawił wyjaśnień i dokumentów, które pozwoliłyby na dokładną analizę jego sytuacji materialnej uznał, że wniosek nie może być uwzględniony. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu prawidłowo ocenił oświadczenie zawarte w piśmie skarżącego z dnia 20 lipca 2013 r. jako niewystarczające do przyznania prawa pomocy.
Zaskarżone postanowienie jest zgodne z prawem, wniesiony przez skarżącego środek odwoławczy nie mógł być skuteczny.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji na mocy art. 184 w związku z art.197 p.p.s.a.