Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Łukaszewska - Macioch po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Rzecznika Praw Obywatelskich na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 13 kwietnia 2010 r., sygn. akt III SA/Kr 23/10 o zawieszeniu postępowania sądowego w sprawie ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miasta K. z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej K. postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2010 r. sygn. akt III SA/Kr 23/10 zawiesił z urzędu, na podstawie art. 124 §1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), powoływanej dalej jako "P.p.s.a.", postępowanie sądowe w sprawie ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na uchwałę Rady Miasta K. z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej Kraków (Dz. Woj. Małop. z 2007 r. Nr 850, poz. 5589 ze zm.).
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że upoważniony przez Rzecznika Praw Obywatelskich Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich pismem z dnia 2 grudnia 2009 r. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na powołaną uchwałę Rady Miasta Krakowa dnia [...] października 2007r. w zakresie § 16 ust. 12 oraz § 12 ust. 3 tej uchwały w brzmieniu ustalonym uchwałą Rady Miasta Krakowa nr [...] z dnia [...] stycznia 2009 r. w sprawie zmiany uchwały nr [...] Rady Miasta Krakowa z dnia [...] października 2007 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miejskiej Kraków (Dz. Woj. Małop. z 2009 r. Nr 66, poz. 471).
Na rozprawę w dniu 13 kwietnia 2010 r. stawiła się jako pełnomocnik S. K. upoważniona dnia 7 kwietnia 2010 r. przez Zastępcę Rzecznika Praw Obywatelskich do występowania w sprawie.
Sąd mając na względzie powszechnie znany fakt, że w dniu 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej zginął dr J. K. Rzecznik Praw Obywatelskich zażądał wykazania przez pełnomocnika legitymacji do działania w imieniu Rzecznika. Pełnomocnik złożyła do akt sprawy odpis zarządzenia Rzecznika Praw Obywatelskich nr [...] z dnia [...] października 2007 r. w sprawie określenia zadań Zastępców Rzecznika Praw Obywatelskich. W myśl § 3 tego zarządzenia Zastępcy Rzecznika Praw Obywatelskich są upoważnieni do wnoszenia prawnych środków zaskarżenia oraz występowania z wnioskami, o których mowa w art. 14 i art. 16 ustawy z dnia 15 lipca 1987r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2001 r., Nr 14, poz. 147 ze zm.), powoływanej dalej jako "ustawa o RPO". W tej regulacji pełnomocnik upatrywał ciągłości działania Rzecznika Praw Obywatelskich i skuteczności umocowania do zastępowania Rzecznika w niniejszej sprawie.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd zważył, że w świetle brzmienia art. 32 w związku z art. 8 P.p.s.a. wniesienie przez Rzecznika Praw Obywatelskich skargi w niniejszej sprawie uczyniło ten organ stroną sprawy sądowoadministracyjnej. Zdolność sądowa stanowi przymiot przysługujący danemu podmiotowi, pozwalający na występowanie przed sądem administracyjnym w charakterze strony. Przymiot zdolności sądowej przysługuje także Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Sąd wskazał, że statuowana przepisami rozdziału IX Konstytucji RP instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich pozostaje poza uregulowaniami rozdziałów Konstytucji określającymi ustrój państwa oraz centralne i zdecentralizowane organy władzy publicznej. Konstytucja przesądza, że Rzecznik Praw Obywatelskich jest organem ochrony prawa. Rzecznikowi Praw Obywatelskich nie przysługują uprawnienia władcze w zakresie ochrony praw i wolności obywatelskich. Konstytucja i ustawa o RPO przewidują też, że Rzecznik Praw Obywatelskich jest organem jednoosobowym. Tryb powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich spośród osób spełniających określone kwalifikacje dowodzi, że zdolność sądowa Rzecznika Praw Obywatelskich jest nierozerwalnie związana ze spełnianiem warunków zdolności sądowej przewidzianych w ustawie przez osobę, która ma tę funkcję piastować. W ocenie Sądu, śmierć J. K. - Rzecznika Praw Obywatelskich spowodowała w niniejszej sprawie utratę przez stronę zdolności sądowej do czasu wyboru nowego Rzecznika Praw Obywatelskich.