Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: 1 Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. J. na zarządzenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 5 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Łd 887/12 w przedmiocie pozostawienia wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania w sprawie ze skargi M. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia [...] czerwca 2012 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zwrotu działki oraz odmowie zwrotu gospodarstwa rolnego przejętego na rzecz Skarbu Państwa za świadczenie emerytalne postanawia: oddalić zażalenie. 2
Zarządzeniem z dnia 5 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Łd 887/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi pozostawił wniosek M. J. o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania.
W motywach rozstrzygnięcia wskazano, że pismem z dnia 24 września 2012 r. skarżąca zwróciła się do Sądu o zwolnienie od kosztów sądowych, załączając wypełniony formularz według wzoru ustalonego rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 2010 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 65, poz. 419).
W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 września 2012 r. przesłano skarżącej urzędowy formularz PPF wraz z wezwaniem do jego wypełnienia w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania.
Z uwagi na niewykonanie przez skarżącą powyższego wezwania, referendarz sądowy zarządzeniem z dnia 23 października 2012 r. pozostawił wniosek o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania.
Na skutek wniesionego sprzeciwu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zaskarżonym zarządzeniem ponownie orzekł o pozostawieniu wniosku M. J. o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania. W jego ocenie skarżąca powinna była złożyć właściwy formularz PPF wykorzystywany w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
W zażaleniu na powyższe zarządzenie skarżąca wniosła o jego uchylenie. W uzasadnieniu wskazała, że sąd nie poinformował jej o możliwości ponownego złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na właściwym druku i tym samym pozbawił szansy na skuteczne ubieganie się o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie podkreślić należy, że art. 252 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej P.p.s.a., wymaga od podmiotów ubiegających się o przyznanie prawa pomocy złożenia wniosku na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru. Wzór odpowiedniego formularza określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępnienia urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz sposobu dokumentowania stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego wnioskodawcy (Dz. U. Nr 227, poz. 2245).
Konsekwencją niedopełnienia powyższego obowiązku jest pozostawienie wniosku o przyznanie prawa pomocy bez rozpoznania, zgodnie z art. 257 cytowanej ustawy. W przypadku, gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna zastosowanie takiej sankcji jest dopuszczalne dopiero po uprzednim przesłaniu stronie formularza w celu jego wypełnienia (por. § 2 ust. 3 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r.).
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można przyjąć, aby wniosek nadesłany przez M. J. na urzędowym formularzu stosowanym w postępowaniu cywilnym, czynił zadość wymaganiom przewidzianym w art. 252 § 2 P.p.s.a.
W świetle powołanych unormowań niedopuszczalne jest uznanie za prawidłowe złożenie oświadczenia na niewłaściwym formularzu, w sytuacji, gdy stronie doręczono odpowiedni formularz PPF wraz z pouczeniem o treści art. 252 i art. 257 P.p.s.a. oraz wezwaniem do jego uzupełnienia w wyznaczonym terminie pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania (k-17). Przepisy prawa nie pozostawiają wnioskodawcy wyboru co do formy, w jakiej zgłasza żądanie o przyznanie prawa pomocy. Wprost przeciwnie, ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz wskazane wyżej rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sposób precyzyjny regulują tę kwestię określając jednocześnie sankcje za niedochowanie przewidzianej prawem formy wniosku. Nie pozbawia to jednak strony możliwości złożenia przedmiotowego wniosku we właściwej formie w przyszłości.
Mając powyższe okoliczności na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 z związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.
-----------------------
1