Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Marzenna Linska - Wawrzon po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2012 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia I. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt II SA/Rz 353/12, o odmowie dopuszczenia I. P. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika w postępowaniu sądowoadministracyjnym w sprawie ze skargi R. D. na postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie postanowieniem z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt II SA/Rz 353/12, odmówił dopuszczenia I. P. do udziału w sprawie w charakterze uczestnika w postępowaniu sądowoadministracyjnym wywołanym skargą R. D. na postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] lipca 2011 r., w przedmiocie egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym.
W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że przedmiotem skargi R. D. jest postanowienie Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] lipca 2011 r., utrzymujące w mocy postanowienie Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] czerwca 2011 r., o wezwaniu R. D. do wykonania obowiązku udostępnienia nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] i nr [...] obr. [...], obecnie oznaczonej jako działki nr [...] i nr [...] obr. 210 Rzeszów - Biała, Polskiemu Górnictwu Naftowemu i Gazownictwu S.A. (dalej jako PGNiG) - Oddziałowi Sanockiemu Zakładowi Górnictwa Nafty i Gazu w Sanoku celem założenia i przeprowadzenia sieci gazociągów przesyłowych, zgodnie z decyzją Wojewody Rzeszowskiego z dnia [...] marca 1993 r., o ustaleniu lokalizacji inwestycji.
I. P. w dniu 8 czerwca 2012 r. złożyła wniosek o dopuszczenie do udziału w przedmiotowej sprawie w charakterze uczestnika postępowania sądowoadministracyjnego. W uzasadnieniu wskazała, że jest stroną postępowania dotyczącego realizacji zagospodarowania wyrobisk górniczych na terenie działek górniczych, stanowiących własność R. D.. Podniosła, że interes prawny wynika z faktu, że działki te bezpośrednio przylegają do jej nieruchomości.
Sąd Wojewódzki podkreślił dalej, że w postępowaniu przed sądem administracyjnym oprócz skarżącego i organu, mogą brać udział również uczestnicy na prawach strony, oraz pozostali uczestnicy o których mowa w art. 33 § 2 p.p.s.a. Uczestnicy na prawach strony - którzy brali udział w postępowaniu administracyjnym wskazani w art. 33 § 1 P.p.s.a., są dopuszczeni do postępowania sądowoadministracyjnego z mocy prawa z chwilą jego wszczęcia. Natomiast pozostali uczestnicy, którzy nie brali udziału w postępowaniu administracyjnym, a wynik postępowania sądowoadministracyjnego dotyczy ich interesu prawnego, mogą zgłosić udział w tym postępowaniu i wnioskować o dopuszczenie ich do tego postępowania w charakterze uczestnika. O tym, czy wnioskodawca ubiegający się o udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym ma interes prawny w danej sprawie, decyduje norma prawa materialnego, na której oparto zaskarżony akt administracyjny, a nie interes faktyczny.
Sąd zaznaczył, że przedmiotem postępowania w sprawie jest wykonanie obowiązku wskazanego w tytule wykonawczym - polegającego na udostępnieniu konkretnej nieruchomości. Najważniejszym podmiotem w procesie wykonania obowiązku administracyjnego jest zobowiązany, ponieważ to na niego został nałożony obowiązek określonego zachowania się. Od zobowiązanego zależy, w jakim trybie obowiązek zostanie wykonany, tj. dobrowolnie czy pod przymusem. Miano zobowiązanego przysługuje również temu, wobec kogo zostało wszczęte postępowanie zabezpieczające. O statusie zobowiązanego rozstrzygają zatem przepisy materialnego prawa administracyjnego. Takim przepisem prawa w rozpoznawanej sprawie jest art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami Dz. U. z 2010 Nr 102, poz. 651 ze zm.,), który przewiduje szczególny wypadek ograniczenia wykonywania prawa własności, polegający na znoszeniu przez właściciela przedsięwzięć podejmowanych na jego nieruchomości, polegających na zakładaniu i przeprowadzaniu ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także budowy oraz utrzymywania obiektów niezbędnych do korzystania z nich. Ograniczenie to następuje jako skutek zezwolenia udzielonego przez starostę (w niniejszej sprawie Prezydenta Miasta Rzeszowa - miasta na prawach powiatu), wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej dla podmiotu wykonującego prace związane z budową obiektów lub urządzeń albo instalacją ciągów lub przewodów na przeprowadzenie tych prac na nieruchomości. Zezwolenie jest udzielane jedynie wówczas, gdy właściciel lub użytkownik wieczysty nie wyraża zgody na udostępnienie nieruchomości.