Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Izabella Kulig - Maciszewska po rozpoznaniu w dniu 15 października 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Z. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 3 września 2009 r., sygn. akt II SAB/Lu 60/09 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi Z. W. na bezczynność Wójta Gminy Niemce w przedmiocie nierozpatrzenia wniosku w sprawie świadczeń z pomocy społecznej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać przedmiotowy wniosek do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 3 września 2009 r., sygn. akt II SAB/Lu 60/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, odmówił skarżącemu Z. W. przyznania prawa pomocy wskazując, że stosownie do art. 247 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności skargi.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd podał, że w dniu [...] lipca 2009 r. skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie na bezczynność Wójta Gminy Niemce w przedmiocie nierozpoznania wniosku z dnia [...] maja 2009 r. w sprawie świadczeń z pomocy społecznej.
Jednocześnie Sąd wskazał, że w tym samym przedmiocie i między tymi samymi stronami toczyło się już raz postępowanie w sprawie o sygn. akt II SAB/Lu 1/06 zakończonej prawomocny wyrokiem z dnia 29 marca 2006 r., tak więc zaszła przesłanka z art. 58 § 1 pkt 4 powołanej ustawy. Z powyższego względu wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy nie zasługuje na uwzględnienie z powodu oczywistej bezzasadności skargi, którą uznano za niedopuszczalną i jako taką odrzucono.
Na powyższe postanowienie Z. W. wniósł zażalenie, domagając się jego zmiany, gdyż w jego ocenie sprawa II SAB/Lu 1/06 nie ma nic wspólnego ze sprawą II SAB/Lu 60/09, a ponadto sprawa II SAB/Lu 1/06 nie załatwia wniosku z dnia [...] maja 2005 r.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi mającą za zadanie zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego.
Przyznanie prawa pomocy ustawodawca uzależnił od spełnienia dwóch przesłanek: po pierwsze: od wykazania przez stronę, że nie ma ona środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym) lub że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym), o czym stanowi art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwaną dalej P.p.s.a.
Druga z przesłanek określona w treści art. 247 P.p.s.a. ma charakter negatywny, co oznacza, że jej wystąpienie wyklucza możliwość przyznania prawa pomocy chociażby spełniona została przesłanka przyznania prawa pomocy z art. 246 § 1 wskazanej ustawy. Stosownie zaś do treści w/w przepisu prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności skargi.
Jak trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji, o oczywistej bezzasadności skargi można mówić, gdy bez konieczności dokonywania głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego oczywistym jest, że skarga nie może zostać uwzględniona. Będą to zatem tego rodzaju sytuacje, w których przepisy obowiązującego prawa w sposób jasny i jednoznaczny wykluczają możliwość uwzględnienia żądania skarżącego.