Starszy Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: Michał Śmiałowski po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2016r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Z.Ś., o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata, w sprawie ze skargi na niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, z dnia 14.02.2012r., sygn. akt I SA/Kr 2143/10 postanawia: wniosek oddalić
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek Z.Ś. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata, w sprawie ze skargi na niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, z dnia 14.02.2012r., sygn. akt I SA/Kr 2143/10.
Jak wynika z uzasadnienia wniosku, zawartego w nim "oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach" Z.Ś. prowadzi gospodarstwo domowe wraz z dwoma córkami, jest właścicielem mieszkania, które nazywa "norą" i uzyskuje dochód w wysokości 50 groszy dziennie.
W piśmie z dnia 29.03.2016r. stwierdził natomiast , że nie pracuje i nie uzyskuje żadnego dochodu.
Do pisma dołączone zostały dwie decyzje Prezydenta Miasta T; z dnia 10.03.2016r. - odmawiająca przyznania zasiłku okresowego na miesiąc luty i marzec 2016r. i z dnia 11.03.2016r. - odmawiająca przyznania zasiłku celowego na zakup żywności.
Zdaniem orzekającego wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest instytucją o charakterze wyjątkowym, stosowaną wobec osób o bardzo trudnej sytuacji materialnej. Stanowi odstępstwo zarówno od ogólnej zasady przewidzianej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j Dz.U. z 2012r., poz. 270 z p. zm.) zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (...) jak i od konstytucyjnego obowiązku ponoszenia danin publicznych wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Jest jednocześnie formą dofinansowania strony skarżącej z budżetu państwa, przez co powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego ( § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje natomiast zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej na podstawie art. 246§1 w/w ustawy przysługuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym).
W przedmiotowej sprawie zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia ma analiza przesłanek przyznania prawa pomocy stronie skarżącej wymienionych w art. 246§1 w/w ustawy. Wskazuje ona, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, że strona nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania lub że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. To strona ma wykazać taką sytuację materialną, która uzasadniałaby przyznanie prawa pomocy. Brzmienie tego przepisu nie pozostawia przy tym wątpliwości, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do uprawdopodobnienia , iż zachodzą uwarunkowania przemawiające na rzecz przyznania prawa pomocy ciąży na wnioskodawcy (por. postanowienie NSA z dnia 26.09.2013r., sygn. akt II OZ 792/13, postanowienie NSA z dnia 16.02.2012r., sygn. akt I FZ 26/12, postanowienie NSA z dnia 28.01.2013r., sygn. akt II FZ 29/13, postanowienie NSA z dnia 16.05.2013r., sygn. akt I FZ 101/13, postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 23.10.2009r. , sygn. III SA/GL 823/09). Wnioskodawca ma też obowiązek współdziałania z sądem w zakresie gromadzenia dowodów źródłowych i wyjaśnienia wszystkich okoliczności w celu ustalenia jego rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych. Umożliwia to konstrukcja art. 255 w/w ustawy a zastosowanie tej normy poprzez wezwanie strony skarżącej o przedłożenie dodatkowych oświadczeń lub dokumentów stanowi rodzaj uzupełniającego postępowania dowodowego, dzięki któremu wydane orzeczenie opierać się będzie o zasadę prawdy materialnej. Brak tej współpracy przez niedostarczenie dokumentów bądź nieskładnie wyczerpujących oświadczeń musi mieć natomiast wpływ na dokonywaną przez sąd ocenę wniosku o przyznanie prawa pomocy (por. postanowienie NSA z dnia 11.02.2014r., sygn. akt II FZ 1474/13, postanowienie NSA z dnia 15.03.2012r., sygn. akt II FZ 175/12, postanowienie NSA z dnia 04.04.2011r., sygn. akt II FZ 103/11, postanowienie NSA z dnia 15.06.2010r., sygn. akt II OZ 530/10, postanowienie NSA z dnia 19.10.2010r., sygn. akt II GZ 296/10, postanowienie NSA z dnia 05.12.2006r., sygn. akt II FZ 703/06).