Referendarz Sądowy Aneta Wirkowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku M.C. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M.C. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] stycznia 2008 r., nr [...] w przedmiocie odmowy częściowego umorzenia kredytu studenckiego postanawia 1. przyznać prawo pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w W., 2. odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
M.C. wnioskiem z dnia 30 kwietnia 2008 r., złożonym na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy, wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M.C. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] stycznia 2008 r., nr [...] w przedmiocie odmowy częściowego umorzenia kredytu studenckiego.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym i uzyskiwanych dochodach zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Źródłem jego utrzymania jest wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości [...] zł miesięcznie. W uzasadnieniu wniosku skarżący wskazał, że jest bardzo ubogi, nie posiada żadnego majątku ani oszczędności. Zaznaczył, że uzyskiwany dochód przeznacza na opłacenie czynszu za wynajem pokoju ([...] zł miesięcznie) oraz na wyżywienie. Wnioskodawca podniósł, że często przymiera głodem oraz że chodzi w bardzo zniszczonym ubraniu. Wskazał, że jest zadłużony u przyjaciół z tytułu konieczności spłaty kredytu. Oświadczył ponadto, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z adwokatem lub radcą prawnym.
W tym stanie rzeczy zważono, co następuje:
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.
Zgodnie zaś z art. 245 § 1 - 3 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2).
Podkreślić należy, że instytucja przyznania prawa pomocy jest rozwiązaniem szczególnym. Udzielenie prawa pomocy powinno sprowadzać się do przypadków, gdy sytuacja majątkowa strony jest wyjątkowo ciężka. Instytucja powyższa ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom najuboższym. Każdy wnoszący sprawę do Sądu powinien zaś liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów postępowania zgodnie z przepisami obowiązującego prawa i odpowiednio wcześniej podjąć starania zmierzające do zgromadzenia odpowiednich środków pieniężnych na ten cel. Występując natomiast z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku ponoszenia tych kosztów musi uprawdopodobnić okoliczności przemawiające za uwzględnieniem złożonego w tym przedmiocie wniosku.
Mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy uznać należy, że M.C. nie wykazał, iż znajduje się w sytuacji materialnej kwalifikującej go do przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. W sprawie zaistniały jedynie przesłanki uzasadniające przyznanie wnioskodawcy prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika.
Zasadnicze znaczenie ma fakt, że skarżący ma stałe źródło dochodu - otrzymuje wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości [...] zł miesięcznie. Wnioskodawca nie należy zatem do osób pozbawionych zupełnie środków do życia, a niewątpliwie do takich przypadków powinno sprowadzać się udzielenie prawa pomocy. Wysokość uzyskiwanego dochodu pozwala na przyjęcie, że skarżący jest w stanie - bez uszczerbku utrzymania koniecznego - ponieść koszty sądowe w sprawie, zwłaszcza że wnioskodawca jest osobą młodą, nie ma nikogo na swoim utrzymaniu i uzyskiwany dochód przeznacza wyłącznie na potrzeby własne.
W tej sytuacji w oparciu o powołane wyżej przepisy oraz art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowiono jak w sentencji.