Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz, po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 12 września 2013 r., sygn. akt I SAB/Lu 19/12 w przedmiocie odrzucenia zażalenia w sprawie ze skargi M. S. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie postanawia oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 17 lipca 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie (dalej: WSA) odrzucił skargę kasacyjną M. S. (dalej: skarżący) wniesioną od postanowienia tego Sądu odrzucającego jego skargę na bezczynność organu. Podstawą prawną powyższego orzeczenia Sądu I instancji był art. 175 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, określanej dalej: p.p.s.a.), który stanowi, że skarga kasacyjna, powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. Odpis postanowienia (odrzucającego skargę kasacyjną) z uzasadnieniem i stosownym pouczeniem o trybie i terminie wniesienia zażalenia, w tym o wymogu sporządzenia takiego zażalenia przez profesjonalnego pełnomocnika, został skarżącemu doręczony w dniu 31 lipca 2013 r. (k. 46 akt sądowych). W dniu 5 sierpnia 2013 r. skarżący wniósł do WSA osobiście sporządzone i podpisane zażalenie na powyższe postanowienie, datowane na dzień 4 sierpnia 2013 r. WSA postanowieniem z dnia 12 września 2013 r., sygn. akt I SAB/Lu 19/12, odrzucił zażalenie wskazując, że nie został zachowany wymóg jego sporządzenia przez profesjonalnego pełnomocnika. Na to postanowienie skarżący złożył zażalenie, nie zgadzając się z jego rozstrzygnięciem.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Przystępując do rozpoznania sprawy, należy zacząć od wskazania na kasacyjny charakter postępowania zażaleniowego. Przedmiotem kontroli instancyjnej dokonywanej w postępowaniu zażaleniowym przez Naczelny Sąd Administracyjny jest zgodność z prawem orzeczeń wydawanych przez wojewódzkie sądy administracyjne. Co do zasady, Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpoznaje ponownie sprawy merytorycznie, a jedynie bada, czy przy wydaniu zaskarżonego orzeczenia nie doszło do naruszenia przepisów obowiązującego prawa. Przedmiotem rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego w postępowaniu zażaleniowym nie jest więc istota sprawy wpadkowej, a jedynie ocena legalności postępowania przed sądem pierwszej instancji. Jak słusznie wywodził WSA w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, zgodnie z przepisem art. 175 § p.p.s.a., skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego z zastrzeżeniem § 2 i 3, a zatem wniesienie tych środków osobiście przez skarżącego jest niedopuszczalne. Zaś stosownie do art. 194 § 4 tej ustawy zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego. Postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej zostało doręczone skarżącemu w dniu 31 lipca 2013 r. wraz z pouczeniem o terminie i trybie zaskarżenia. W punkcie 5. tego pouczenia wskazano, że "zażalenie którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego". Pomimo skierowanego do skarżącego prawidłowego pouczenia o tym warunku, w niniejszej sprawie skarżący osobiście sporządził i podpisał zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, a zatem nie spełnił wymogu przewidzianego w art. 194 § 4 p.p.s.a. W tym miejscu podnieść należy, że ustawodawca wprowadzając w cytowanym przepisie wymóg sporządzenia środka odwoławczego przez prawnika profesjonalistę, kierował się przede wszystkim potrzebą udzielenia stronie, która nie zgadza się z zapadłym w jej sprawie orzeczeniem sądu pierwszej instancji, pomocy prawnej ze strony osób posiadających odpowiednią wiedzę prawniczą. Z akt sprawy nie wynika, aby skarżący legitymował się uprawnieniami zawodowymi umożliwiającymi samodzielne sporządzenie sformalizowanego środka zaskarżenia, takiego jak skarga kasacyjna lub zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Nie jest bowiem sędzią, prokuratorem, notariuszem, radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo profesorem lub doktorem habilitowanym nauk prawnych, Rzecznikiem Praw Obywatelskich lub Rzecznikiem Praw Dziecka, czy też doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym, co uprawniałoby go do złożenia skargi kasacyjnej osobiście. Niedopełnienie warunku wynikającego z art. 194 § 4 p.p.s.a. jest brakiem, który nie podlega uzupełnieniu. Sporządzenie zażalenia osobiście przez stronę stanowi zatem nieusuwalną wadliwość tego zażalenia.
W związku z tym uznać należy, że zaskarżone postanowienie WSA z dnia 12 września 2013 r. nie narusza przepisów obowiązującego prawa. Naczelny Sąd Administracyjny pragnie w tym miejscu zaznaczyć, że przedmiotem jego rozpoznania była tylko i wyłącznie kontrola postanowienia z dnia 12 września 2013 r. o odrzuceniu zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, zatem pozostałe kwestie podniesione przez skarżącego w zażaleniu nie mogły zostać rozpoznane. Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 p.p.s.a., postanowił, jak w sentencji.