Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku P. J. o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi kasacyjnej P. J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 stycznia 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 974/07 w zakresie oddalenia skargi w sprawie ze skargi P. J. na decyzję Wojewody M. z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego postanawia: odmówić wstrzymania wykonania decyzji.
Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę P. J. na decyzję Wojewody M. z dnia [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na przebudowę i rozbudowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Od tego wyroku skarżący wniósł skargę kasacyjną.
W piśmie z dnia 10 lipca 2008 r. skarżący wniósł o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji Wojewody M. z dnia [...], wskazując, że inwestor przystąpił do wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę, co prowadzi do niebezpieczeństwa wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody przez zabudowanie istniejącej na nieruchomości służebności, co znacznie utrudni lub wręcz uniemożliwi skarżącemu korzystanie z własnej nieruchomości. W tej sprawie przeprowadzenie prac budowlanych i całkowite lub częściowe wybudowanie obiektu budowlanego spowoduje powstanie trudnych do odwrócenia skutków zarówno prawnych jak i faktycznych, które powodują istotną zmianę rzeczywistości, przy czym powrót do stanu poprzedniego może nastąpić tylko po dłuższym czasie i to przy stosunkowo wysokim nakładzie sił i środków. Wyeliminowanie z obrotu prawnego na mocy orzeczenia sądu administracyjnego wadliwej decyzji, która wywołała nieodwracalne lub trudne do odwrócenia skutki albo wyrządziła adresatowi znaczną szkodę, czyni tę kontrolę iluzoryczną, w rzeczywistości zaś nieskuteczną. Straty poniesione przez skarżącego w wyniku wykonania nieprawomocnej decyzji nie zawsze będą mogły być zrekompensowane na drodze odszkodowawczej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Po oddaleniu skargi, skarżący, który wniósł skargę kasacyjną może wystąpić z wnioskiem o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji (por. uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 kwietnia
2007 r., sygn. akt I GPS 1/07). Uwzględnienie takiego wniosku jest możliwe, jeżeli spełnione są przesłanki określone w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Przesłanki w postaci wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, o których mowa w art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należy wiązać z sytuacją, która może powstać, gdy zaskarżony do sądu akt administracyjny zostanie wykonany, a następnie na skutek uwzględnienia skargi akt ten zostanie wzruszony. O takim potencjalnym niebezpieczeństwie jest mowa w art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i z tą sytuacją należy wiązać możliwość wyrządzenia szkody lub trudnych do odwrócenia skutków. W przypadku realizacji obiektu budowlanego, nie chodzi więc o ocenę, czy zamierzone przedsięwzięcie inwestycyjne wywołuje dopuszczalne czy niedopuszczalne skutki dla otoczenia, ale o ocenę, czy może powstać znaczna szkoda lub trudne do odwrócenia skutki wywołane wykonaniem obiektu, jeżeli okazałoby się, że w wyniku uwzględnienia skargi roboty budowlane nie powinny być prowadzone.
Z przepisu art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wynika, iż wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu przez sąd może nastąpić wyłącznie na wniosek skarżącego, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, co oznacza, że skarżący we wniosku o wstrzymanie wykonania aktu obowiązany jest wskazać okoliczności, które w jego ocenie uzasadniają wniosek co do tego, że wykonanie aktu może spowodować znaczną szkodę lub trudne do odwrócenia skutki. Sąd nie orzeka o wstrzymaniu wykonania aktu z urzędu, a wobec tego nie może stwierdzić, czy wykonanie aktu zagraża powstaniem znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków, jeżeli skarżący nie przytoczy w tym zakresie wystarczających okoliczności.