Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA - Zofia Flasińska po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia B. K. i H. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 2 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Gd 182/08 odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi B. K. i H. K. na decyzję Wojewody P. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na rozbudowę postanawia: - oddalić zażalenie.
B. K. i H. K. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na decyzję Wojewody P. z dnia [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na rozbudowę.
Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2008 r., wydanym na skutek sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego z dnia 15 kwietnia 2008 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odmówił skarżącym przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Sąd ustalił, iż skarżący wraz z trójką dzieci prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Źródłem ich utrzymania są wynagrodzenia z tytułu umów o pracę: B. K. w kwocie [...] złotych miesięcznie, H. K. w wysokości [...] złotych miesięcznie oraz córki - B. K. - w kwocie [...] złotych miesięcznie. Skarżący są właścicielami domu o powierzchni [...] m-, działek o powierzchni gruntu [...] m- oraz powierzchni [...] m- oraz samochodu osobowego o wartości [...] złotych. Zgodnie z oświadczeniem, poza powyższymi składnikami majątku, skarżący nie posiadają innych nieruchomości, ani też oszczędności, czy przedmiotów wartościowych o wartości powyżej 3 000 euro.
Sąd uznał, iż w związku z wysokością dochodów skarżących (około [...] złotych miesięcznie netto) nie jest uzasadnione zwolnienie ich od kosztów sądowych. Zdaniem Sądu są oni w stanie pokryć koszty postępowania sądowego w niniejszej sprawie.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Podnieśli, iż bezspornym jest, że ich dochód miesięczny wynosi około [...] złotych, jednakże z tej kwoty muszą ponieść koszty utrzymania 5 - osobowej rodziny, w tym koszty zakupu żywności, niezbędnej odzieży, obuwia opału i inne koszty utrzymania domu. Kwota ta z ledwością wystarcza im na poniesienie niezbędnych kosztów i stąd nie są w stanie ponieść kosztów toczącego się postępowania sądowego. W ocenie skarżących spełniają oni przesłanki do przyznania im prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W postępowaniu sądowoadministracyjnym zasadą jest ponoszenie przez strony kosztów postępowania związanych z ich udziałem w sprawie (art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Przyznanie prawa pomocy, czyli pokrycie tych kosztów ze środków z budżetu państwa stanowi wyjątek od tej zasady i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, gdy ich poniesienie przez daną osobę jest obiektywnie niemożliwe.
Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko Sądu I instancji, który uznał, iż sytuacja majątkowa skarżących nie uzasadnia przyznania im prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Skarżący oboje mają stałe źródło dochodu (łącznie w kwocie ok. [...] zł), których wysokość znacznie przekracza wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Nadto córka skarżących również uzyskuje wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę w kwocie [...] złotych. Są oni więc w stanie ponieść ciężar kosztów postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 powołanej ustawy przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Podkreślenia wymaga, iż instytucja przyznania prawa pomocy jest rozwiązaniem szczególnym i powinna być stosowana w przypadkach wyjątkowych, wobec osób, których sytuacja materialna, bytowa jest trudna.
W niniejszej sprawie skarżący, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie wykazali, że znajdują się w sytuacji materialnej kwalifikującej do przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
W związku z powyższym po przeanalizowaniu wniosku skarżących Sąd stwierdził, że przesłanki określone w przepisie art. 246 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, będące warunkiem niezbędnym do przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie, nie występują w niniejszej sprawie.
Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, uznając, iż zaskarżone postanowienie nie narusza prawa, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.