Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy Michał Kujawa po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. Z. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie opłaty adiacenckiej postanowił: oddalić wniosek.
Skarżąca M. Z. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego złożyła dwa wnioski (formularze PPF) o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych identyczne w swej treści. Wnioskodawczyni prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe. Utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego, które wynosi [...] zł miesięcznie. Posiada mieszkanie o powierzchni [...] m2, dwie działki rekreacyjne o powierzchni [...] m2 oraz o powierzchni [...] m2. Oświadczyła, że posiada oszczędności w kwocie [...] zł.
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zważył, co następuje:
Należy zaznaczyć, iż prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w ramach prawa pomocy jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa ( art. 244 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.).
Przepis art. 245 p.p.s.a. przewiduje możliwość przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika w sytuacji, kiedy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.) polega na zwolnieniu tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tyko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Następuje w sytuacji, jeżeli osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny.
W świetle przedstawionej przez zainteresowaną stronę sytuacji majątkowej, rodzinnej oraz możliwości płatniczych uznano, iż nie wykazała ona zasadności swojego wniosku. Wpływ na takie rozstrzygnięcie miało to, iż skarżąca dysponuje kwotą dochodu w wysokości [...] zł miesięcznie oraz posiada oszczędności w wysokości [...] zł.
Stwierdzić należy, że strona ponosi wydatki związane ze swym utrzymaniem, co nie jest kwestionowane, chociaż nie zostało przez nią w ogóle podane. Z drugiej jednak strony wymaga podkreślenia, że udzielenie stronie prawa pomocy jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście niemożliwe. Przyjęcie przez stronę skarżącą innego priorytetu w wydatkach nie może stanowić podstawy do uznania, że Skarb Państwa winien kredytować wydatki związane z prowadzeniem przez stronę skarżącą procesów sądowych.
Warto również zauważyć, że koszty sądowe mają charakter należności publicznoprawnych, zatem winny być uiszczane w pierwszej kolejności, nie zaś dopiero wówczas, gdy pozostaną wolne po rozdysponowaniu środki. Opłaty sądowe stanowią rodzaj daniny publicznoprawnej i w związku z tym inne wydatki wnioskodawcy nie mogą być w stosunku tych opłat traktowane priorytetowo (por. postanowienie NSA z dnia 23 stycznia 2006 r., sygn. akt II FZ 23/06, niepubl.).
Zgodnie z poglądem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonym w uzasadnieniu postanowienia z dnia 19 listopada 2004 r. sygn. akt FZ 463/04 (niepubl.) podmiot dysponujący wciąż majątkiem, którego wartość wielokrotnie przewyższa wysokość wpisu, nie spełnia przesłanek udzielenia mu prawa pomocy zawartych w art. 246 § 2 p.p.s.a. W odniesieniu do niniejszej sprawy wygląda to w ten sposób, że skarżąca posiada stały miesięczny dochód oraz majątek ww wskazany i oszczędności.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 258 § 2 pkt 7 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowiono jak w sentencji.