Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach - Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi K.K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia podłączenia budynku do kanalizacji sanitarnej w kwestii wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
K.K. został wezwany do uiszczenia wpisu o skargi w wysokości 200 zł. W odpowiedzi, na druku urzędowego formularza zwrócił się o zwolnienie od kosztów sądowych podnosząc, że ze względu na trudną sytuację materialną. Skarżący zaznaczył, że nie posiada stałego zatrudnienia, utrzymuje się z prac dorywczych przynoszących dochód rzędu 800 zł. W sezonie letnim utrzymuje się natomiast w handlu obwoźnego. Wnioskodawca prowadzi wspólnego gospodarstwo domowe z konkubiną, zamieszkując w budynku należącym do jego matki. Zadeklarował, że nie posiada żadnych oszczędności, papierów wartościowych ani tez przedmiotów, których wartość przekraczałaby 3.000 euro. Konkubina skarżącego również utrzymuje się z prac dorywczych przynoszących dochód około 750 zł miesięcznie. Pismem z dnia 15 lutego 2013 r. referendarz sądowy zobowiązał skarżącego do uprawdopodobnienia okoliczności podniesionych we wniosku poprzez:
- udokumentowanie wydatków związanych z utrzymaniem się, tj. opłat za energię elektryczną, dostawy gazu, wody, usługi telekomunikacyjne, zakupu lekarstw itp.,
- nadesłanie dokumentu potwierdzającego podaną w druku formularza wysokość dochodu uzyskiwanego przez konkubinę skarżącego z tytułu prac dorywczych,
- nadesłanie kopii dokumentów wykazujących poziom dochodów osiąganych przez wnioskodawcę w ciągu ostatnich sześciu miesięcy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej (mogą być to np. kopie podatkowej księgi przychodów i rozchodów).
Na wezwanie to skarżący nie udzielił odpowiedzi.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważono co następuje:
Przepis art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. Poz. 270. - zwana dalej P.p.s.a.) konstytuuje zasadę odpłatności postępowania sądowoadministracyjnego. Wyjątkiem od niej jest możliwość przyznania prawa pomocy, które stosownie do treści art. 245 §1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku w utrzymaniu swoim oraz swojej rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Przede wszystkim, przy ocenie wniosku o przyznanie prawa pomocy zasadnicze znaczenie mają informacje uzyskane od strony na temat jej statusu materialnego. Nieprzypadkowo bowiem ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu wątpliwości w tym zakresie jest wezwanie, o którym mowa w art. 255 P.p.s.a. Uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768).
Mając na uwadze treść przywołanych wyżej przepisów i odnosząc je do realiów niniejszej sprawy uznano, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku złożonego przez skarżącego. Poza szczątkowymi i ogólnikowymi informacjami na temat dochodów strony nie uzyskano żadnych konkretnych informacji na ten temat. Ani skarżący ani też jego konkubina nie podali jakie dochody konkretnie uzyskują, nie wykazali również swoich wydatków związanych z utrzymaniem się. Brak tych informacji uniemożliwia porównanie wysokości i struktury wydatków z dochodem wnioskodawcy i tym samym ustalenie, czy uiszczenie wpisu od skargi oraz innych, ewentualnych wydatków związanych z postępowaniem sądowym rzeczywiście naraziłoby rodzinę skarżącego na uszczerbek w utrzymaniu. To w interesie strony ubiegającej się o przyznanie prawa leży przekonanie Sądu lub referendarza sądowego o istnieniu obiektywnych trudności w poniesieniu kosztów sądowych. Skoro więc skarżący w ogóle nie zareagował na wezwanie referendarza i nie przysłał dokumentów, o które został wezwany, to tym samym pozbawił się możliwości skorzystania z dobrodziejstw prawa pomocy.
Z tych względów, w oparciu o art. 245 § 1 i § 3 P.p.s.a. w zw. z art. 246 § 1 pkt 2 tej ustawy, działając na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a. w związku z § 3 tego przepisu orzeczono jak w sentencji postanowienia.