Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Agnieszka Bińczyk po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku B. K. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi B. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w "[...]" z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie kosztów kształcenia młodocianego pracownika postanawia odmówić przyznania skarżącej prawa pomocy.
W odpowiedzi na doręczenie odpisu zarządzenia o wezwaniu do uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 200 zł skarżąca - B. K. wystąpiła z wnioskiem o zwolnienie od kosztów postępowania w postaci wpisu od skargi.
Następnie, odpowiadając na wezwanie do złożenia wypełnionego urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej, skarżąca przedłożyła wniosek z dnia "[...]". W jego uzasadnieniu podniosła, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania w postaci wpisu od skargi "bez uszczerbku dla siebie". Określając zakres żądania - w rubrykach nr 4.1. i 4.2. - podkreśliła pozycje: "zwolnienie od kosztów sądowych" i "ustanowienie radcy prawnego". Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem. Do jej majątku należy: dom o powierzchni "[...]", mieszkanie o powierzchni "[...]" oraz samochód osobowy marki "[...]", rok produkcji: "[...]", których jest współwłaścicielką w ½ części. W rubryce nr 10 "Dochody" skarżąca wykazała dochód własny z tytułu działalności gospodarczej w kwocie "[...]" oraz dochód męża z tytułu renty w kwocie ok. "[...]", co stanowi łącznie "[...]", natomiast w rubryce nr 11 "Zobowiązania i stałe wydatki" wpisała: spłata kredytu - "[...]", wyżywienie - "[...]", energia - "[...]", co stanowi łącznie "[...]".
Na wstępie stwierdzić należy, że w warunkach niniejszej sprawy - w oparciu o rubryki nr 4.1. i 4.2. wniosku o przyznanie prawa pomocy, które służą określeniu przez wnioskodawcę zakresu żądania - przyjęto, że skarżąca wnosi o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 w związku z art. 245 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a., zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego, czyli przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, następuje gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym następuje natomiast, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Wskazać należy, że prawo pomocy, zwane potocznie prawem ubogich, stanowi instytucję wyjątkową. Co do zasady strony zobowiązane są bowiem do ponoszenia kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie (art. 199 p.p.s.a.). Z uwagi na wyjątkowy charakter prawo pomocy powinno być przyznawane wyłącznie, gdy strona istotnie nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a zdobycie środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym było i jest dla niej obiektywnie niemożliwe. W konsekwencji, jeżeli strona ma środki majątkowe, a w szczególności posiada stały miesięczny dochód przewyższający ustalone minimalne wynagrodzenie za pracę, bądź też posiada majątek, szczególnie nieruchomości, to powinna partycypować w kosztach postępowania (zob. M. Niezgódka-Medek, [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 725-728, i powołane tam orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego).