Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Rzeszowie Agata Kosowska-Dudzik po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2018 roku w Rzeszowie na posiedzeniu niejawnym wniosku M. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. P. na postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2018 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania - postanawia - odmówić przyznania wnioskodawcy prawa pomocy.
M. P. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie postanowienie Wojewody [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania. W skardze tej wniósł o zwolnienie od opłaty od niej z uwagi na sytuację zdrowotną i materialną.
We wniosku złożonym następnie na urzędowym formularzu rozszerzył żądanie, zaznaczając, że ubiega się o zwolnienie od wszelkich kosztów sądowych. Wskazał, że jest emerytem, osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Opiekuje się matką, która jest już w podeszłym wieku (86 lat) i która także jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym. Zaznaczył, że oboje chorują i wymagają stałego leczenia, co pochłania znaczną cześć dochodów. Rodzina mieszka w drewnianym domu, położonym na działce o pow. 15 ar. Skarżący pobiera emeryturę w kwocie 1525 zł, zaś jego matka tego samego rodzaju świadczenie, tyle że w wysokości 1460 zł. Stałe wydatki wymienionych to: energia elektryczna - 200 zł, woda - 50 zł, wywóz śmieci - 38 zł (raz na kwartał), opał - 2600 zł, żywność, środki higieniczne oraz odzież - 1000 zł, lekarstwa skarżącego - 200 zł, lekarstwa matki strony - 300 zł, przejazdy do lekarzy - 100 zł, koszt wizyty lekarskiej matki wnioskodawcy - 120 zł (raz na trzy miesiące).
Rozpoznając wniosek zważono, co następuje:
M. P. ubiega się o zwolnienie od kosztów sądowych, a zatem o częściowe prawo pomocy. Stanowi o tym art. 245 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.". Pomoc ta przyznawana jest osobie, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o czym mowa z kolei w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Zasadniczo jednak to strony postępowania sądowego mają obowiązek ponoszenia związanych ze sprawą sądową kosztów. Przesądza o tym treść art. 199 P.p.s.a. Przewiduje on jednocześnie odstępstwo od wyrażonej w nim reguły, jednak jak wynika z brzmienia przepisów określających przesłanki przyznania prawa pomocy, okoliczności przesądzające o udzieleniu stronie wsparcia muszą zostać udowodnione przez wnioskodawcę. Przepis art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. stanowi bowiem wyraźnie, że wnoszący o pomoc winien wykazać, że faktycznie jest ona w jego wypadku uzasadniona tj. należna z uwagi na spełnienie stawianych przez prawodawcę wymogów w tym zakresie.
Strona zamierzająca więc bronić swoich praw na drodze sądowej powinna w pierwszej kolejności zgromadzić środki, które pozwolą na pokrycie kosztów postępowania sądowego. Dopiero, gdy rzeczywiście nie jest w stanie ponieść tychże kosztów, wówczas istnieje możliwość udzielenia jej wsparcia ze środków Skarbu Państwa, z których finansowane jest prawo pomocy. Wsparcie takie jest jednak możliwe dopiero - co już wyżej zaznaczono - gdy strona wykaże jego zasadność.
Zdaniem rozpoznającej niniejszy wniosek, skarżący jest w stanie ponieść wydatki składające się na koszty sądowe w sprawie. Obecnie bowiem ciąży na nim jedynie obowiązek uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 100 zł. Następne zaś koszty sądowe, które mogą się ewentualnie pojawić na dalszym etapie postępowania będą tej samej wielkości, przy czym chodzić tutaj może o ewentualną opłatę kancelaryjną w wysokości 100 zł od uzasadnienia wyroku (tylko w razie oddalenia skargi) oraz o wpis od skargi kasacyjnej w wysokości także 100 zł. Biorąc pod uwagę przedstawione przez stronę dane jej wniosku, nie są to kwoty, które mogłyby spowodować jakikolwiek uszczerbek w koniecznym utrzymaniu skarżącego bądź wchodzącej do wspólnego z nim gospodarstwa domowego matki. Jak bowiem wynika z oświadczenia M. P., łączny dochód rodziny wynosi 2985 zł, zaś deklarowane comiesięczne wydatki to 2120 zł. Różnica pomiędzy tymi dwiema pozycjami domowego budżetu w wysokości 865 zł pokrywa w całości wymienione koszty sądowe. Jest to okoliczność, która uniemożliwia przychylenie się do wniosku strony. Oznaczałoby to bowiem niezasadne udzielenie wsparcia ze środków publicznych osobie, która bez problemu jest w stanie samodzielnie sfinansować swój udział w postępowaniu sądowym. Stałoby to zaś w oczywistej sprzeczności z instytucją prawa pomocy, która zmierza do wsparcia osób ubogich.
Dlatego postanowiono jak w sentencji na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w zw. z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.