Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Piotr Godlewski po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. L. i E. L. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z ich skargi na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2012 r. Nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia postanawia przyznać skarżącym prawo pomocy obejmujące zwolnienie od kosztów sądowych w całości.
S. i E. L. we wniesionej przez siebie skardze na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2012 r. Nr [...] zawarli - motywowany trudną sytuacją materialną - wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, który podtrzymali w złożonym następnie w wyniku wezwania urzędowym formularzu PPF mającym zastosowanie do przyznawania w postępowaniu sądowoadministracyjnym prawa pomocy osobom fizycznym.
Wg zawartych w nim informacji, skarżący są osobami bezrobotnymi, bez prawa do zasiłku. Wraz z pozostającymi na ich utrzymaniu 2 dzieci w wieku 12 i 17 lat (w tym jedno niepełnosprawne w wyniku niedotlenienia mózgu) zamieszkują w domu o pow. 90 m² (powierzchnia mieszkania to 60 m²). Posiadają gospodarstwo rolne, niemniej z uwagi na zły stan swojego zdrowia (choroba wibracyjna i kręgosłupa) nie są w stanie uprawniać pola (jego pow. to 3,19 ha). Wykazane przez nich miesięczne dochody zostały wyliczone na podstawie powierzchni nieruchomości rolnej - 660 zł. (3,19 ha x 207 zł.) oraz pobieranego na dzieci zasiłku pielęgnacyjnego, dodatku rehabilitacyjnego oraz zasiłków rodzinnych (153 zł., 80 zł., 2 x 106 zł.), co łącznie daję kwotę 1105 zł.
Mając powyższe na uwadze stwierdzono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych wchodzi w zakres częściowego prawa pomocy, którego przyznanie osobie fizycznej warunkowane jest wykazaniem przez nią, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny - art. 245 § 3 w/z z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - określanej dalej jako P.p.s.a.,
Zgodnie z powyższym, przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej ma charakter obligatoryjny, o ile tylko wnioskodawca wykaże spełnienia powyższej przesłanki.
Analiza złożonego przez S. i E. L. wniosku PPF w dostatecznym stopniu potwierdza ich trudną sytuację materialno - bytową, wynikającą przede wszystkim z braku źródeł dochodów w wysokości co najmniej adekwatnej do zaspokojenia w niezbędnym zakresie podstawowych potrzeb życiowych swoich i dzieci, w tym pokrycia wydatków związanych z leczeniem. Odnoszona do tego kwota miesięcznych dochodów (1105 zł.) jest z pewnością niewystarczająca względem potrzeb 4-osobowej rodziny, kształtując się poniżej minimum socjalnego, zwłaszcza że jak można przypuszczać w kontekście stwierdzenia skarżących o braku możliwości uprawy przez nich ziemi, wykazywany dochód z nieruchomości rolnej nie ma charakteru rzeczywistego i bazuje na szacunkowych wskaźnikach dochodu uzyskiwanego z gruntów rolnych.
W tej sytuacji należy uznać obiektywną niemożliwość poniesienia przez nich związanych z ich udziałem w sprawie kosztów sądowych, mimo że nie są one wysokie (oprócz wpisu od skargi, do najbardziej prawdopodobnych mogących wystąpić w przyszłości należy opłata kancelaryjna od wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku w przypadku oddalenia skargi oraz wpis od skargi kasacyjnej w przypadku jej wnoszenia od wyroku Sądu I instancji - wszystkie w wysokości po 100 zł.). Odmienne uznanie pozbawiłoby ich prawa do sądowej kontroli zaskarżonego postanowienia, tym bardziej, że oprócz bieżących dochodów nie posiadają oni żadnych zasobów finansowych czy wartościowych składników majątkowych przynoszących jakieś dochody. Abstrahując od obowiązku uiszczenia nałożonej na nich grzywny, który to dopiero ma być poddany sądowej ocenie zgodności z prawem, wnioskodawcy praktycznie nie mają też obecnie żadnych realnych możliwości zmiany powyższego stanu rzeczy, co mogłoby uzasadniać jedynie częściowe wyłączenie względem nich obowiązku poniesienia kosztów sądowych.
W opisanej sytuacji czyni to zwolnienie skarżących od związanych ze sprawą kosztów sądowych w pełni uzasadnionym, w związku z czym na podstawie art. 246
§ 1 pkt 2 w związku z art. 245 § 3 i art. 258 § 2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji postanowienia.