Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący: Asesor WSA Iwona Bogucka po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2005 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi T. H., M. H. na bezczynność Wojewody Ś. w przedmiocie odszkodowania za szkody związane z naruszeniem stosunków wodnych na nieruchomości postanawia: odrzucić skargę;
Pismem nadanym za pośrednictwem poczty [...]r. T. H. i M. H. wnieśli skargę na bezczynność Wojewody Ś., zarzucając iż odmawia on załatwienia sprawy w oparciu o posiadane kompetencje wynikające z ustawy Prawo wodne w sprawie dotyczącej zaniku wody w studni przydomowej w związku z likwidacją otworów wiertniczych ujęcia wód podziemnych w Ochabach. Pismem Sądu z dnia [...] r. skarżący zostali wezwani do wykazania, czy przed wniesieniem skargi wystąpili z zażaleniem na bezczynność Wojewody do Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej jako organu administracji państwowej wyższego stopnia, w trybie art.. 37 § 1 k.p.a., w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi. W odpowiedzi skarżący stwierdzili, iż aktualnie nie został jeszcze powołany Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, wobec czego nie zwracali się z zażaleniem do tego organu, albowiem organ ten nie istnieje.
Kolejnym pismem Sądu z dnia [...]r., doręczonym [...]r., skarżący zostali wezwani do wykazania, czy występowali w trybie art. 37 § 1 k.p.a. do ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej z zażaleniem na niezałatwienie sprawy przez Wojewodę, pod rygorem odrzucenia skargi. Odpowiadając [...]r. na wezwanie M. H. i T. H. oświadczyli, że skoro nie występowali z zażaleniem do nieistniejącego urzędu Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, to nie występowali także z takim zażaleniem do właściwego ministra, bo organ administracji powiatowej nie wie, jaki minister jest w tej sprawie właściwy i nie zna podziału kompetencji w Radzie Ministrów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozważył, co następuje:
Zgodnie z art. 52 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1271), zwanej dalej PoPPSA, skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeśli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. W odniesieniu do skarg na bezczynność polegającą na niewydaniu w terminie decyzji, skarżący obowiązany jest przed wniesieniem skargi wyczerpać tok prawny przewidziany w art. 37 k.p.a., to znaczy wnieść zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia na niezałatwienie sprawy w terminie. Wniesienie takiego zażalenia jest formalnym warunkiem dopuszczalności wystąpienia przez osobę zainteresowaną ze skargą do sądu administracyjnego na bezczynność organu. Stanowisko organu wyższego stopnia wyrażone w trybie art. 37 § 1 k.p.a. powinno mieć formę postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie. Niezależnie od stanowiska zajętego przez organ wyższego stopnia w tym postanowieniu, strona może wnieść skargę do Sądu na bezczynność organu i podważać stanowisko organu wyrażone w trybie art. 37 § 1 k.p.a.
W niniejszej sprawie skarżący domagali się wydania decyzji w trybie art. 186 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. nr 115, poz. 1229 ze zm.). Skoro zarzut bezczynności dotyczył niewydania przez Wojewodę decyzji, zatem przed wniesieniem skargi do Sądu, zgodnie z art. 52 § 1 PoPPSA skarżący winni byli skierować do organu wyższego stopnia zażalenie na podstawie art. 37 § 1 k.p.a. Niewyczerpanie przed wniesieniem skargi na bezczynność trybu zażalenia w trybie art. 37 § 1 k.p.a. prowadzi do odrzucenia skargi na podstawi art. 58 § 1 pkt 6 PoPPSA, jako niedopuszczalnej. Jak wynika z akt sprawy, skarżący nie wyczerpali tego trybu, nie nieśli bowiem zażalenia na bezczynność Wojewody do organu wyższego stopnia, w trybie art. 37 § 1 k.p.a. Dla oceny skutków tej sytuacji nie mają przy tym znaczenia udzielone przez nich wyjaśnienia, odnoszące się do aktualnego stanu organizacji organów właściwych w sprawach gospodarowania wodą. Zgodnie z art. 4 ust. 3 prawa wodnego, Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej pełni funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do wojewodów i dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej, w sprawach określonych ustawą. Jak natomiast przewiduje przepis art. 218a tej ustawy, do dnia 31 grudnia 2005 r. określone w ustawie zadania i kompetencje Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej wykonuje minister właściwy do spraw gospodarki wodnej. Ministrem tym jest Minister Środowiska, zaś organy administracji są zobowiązane z urzędu przestrzegać swej właściwości i podanie wniesione do organu niewłaściwego, zgodnie z art. 65 k.p.a. podlega przekazaniu przez ten organ do organu właściwego, zatem brak rozeznania skarżących co do podziału kompetencji rzeczowych między poszczególnych Ministrów nie stanowi uzasadnienia dla zaniechania wystąpienia z zażaleniem na podstawie art. 37 § 1 k.p.a.
Uwzględniając przytoczoną argumentację, Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.