Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Adam Osik po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku P. O. o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi A w S. na decyzję Wojewody z dnia 26 października 2017 r., nr [...] w przedmiocie wymeldowania z pobytu stałego postanawia: umorzyć postępowanie w sprawie przyznania wnioskodawcy prawa pomocy.
Postanowieniem z dnia 13 marca 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odrzucił skargę A w S. na opisaną wyżej decyzję Wojewody o odmowie wymeldowania uczestnika postępowania P. O. z miejsca pobytu stałego. Odpisy tego postanowienia z uzasadnieniem oraz pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia zażalenia zostały doręczone stronom i uczestnikom postępowania, w tym P. O., któremu odpis postanowienia doręczono w dniu 23 kwietnia 2018 r. W konsekwencji ostatnim dniem do wniesienia zażalenia był 30 kwietnia 2018 r., a ww. postanowienie uprawomocniło się w dniu 1 maja 2018 r. W tym też dniu, tj. w dniu 1 maja 2018 r. uczestnik postępowania P. O. złożył w administracji Aresztu Śledczego do wysłania formularz urzędowy PPF wniosku o przyznanie prawa pomocy, w którym domagał się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Jako przedmiot zaskarżenia wnioskodawca określił "wymeldowanie bez podstawne, odszkodowanie, zadośćuczynienie".
Zgodnie z treścią art. 243 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) - dalej "p.p.s.a." prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Zatem wniosek o przyznanie prawa pomocy jest dopuszczalny w każdym stadium postępowania sądowego, aż do zakończenia sprawy prawomocnym orzeczeniem - wyrokiem lub postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie (vide: J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz, wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 498).
Wniosek skarżącego z dnia 1 maja 2018 r. został złożony w sytuacji, w której przed złożeniem tego wniosku prawomocnie zostało zakończone postępowanie w niniejszej sprawie. Stwierdzenie prawomocności orzeczenia kończącego postępowanie oznacza, że sprawa sądowoadministracyjna nie jest już sprawą rozpoznawaną przez Sąd i nie jest możliwe merytoryczne rozpoznanie wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy (por. post. Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2012 r., sygn. akt I OZ 776/12, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.gov.pl).
Merytoryczne rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa pomocy w takiej sytuacji byłoby możliwe wyłącznie w przypadku, w którym wnioskodawca wniosek taki składałby w celu zainicjowania postępowań nadzwyczajnych mających prowadzić do ewentualnego wzruszenia prawomocnych orzeczeń zapadłych w niniejszym postępowaniu. Zaakceptowano bowiem możliwość złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy po prawomocnym zakończeniu postępowania, przy składaniu którego strona wyrazi chęć zaskarżenia tego orzeczenia (czy to przez złożenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia czy przez skargę o wznowienie postępowania) wskazując, że w tym celu konieczne jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, o którego ustanowienie strona wnosi. Intencja strony musi jednak być wykazana jednoznacznie z informacji o przedmiocie zaskarżenia, zawartej w odpowiedniej rubryce stosownego formularza urzędowego, uzasadnienia wniosku bądź innego pisma strony (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 lipca 2009 r., sygn. akt I OZ 745/09, LEX nr 552405 oraz glosa G. Karcza, publ. GSP-Prz.Orz. z 2001 r., nr 1, str. 47-56).