Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Grzegorz Karcz po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. V. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego lub adwokata w sprawie ze skargi S. V. na uchwałę Rady Miasta z dnia 10 października 2012 r. nr [...] w przedmiocie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy oraz tymczasowych pomieszczeń postanawia: I. zwolnić skarżącą od kosztów sądowych, II. ustanowić dla skarżącej adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka.
Skarżąca w złożonym na urzędowym formularzu "PPF" wniosku o przyznanie prawa pomocy domagała się zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego lub adwokata.
Oświadczyła, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z jakimkolwiek kwalifikowanym pełnomocnikiem.
Objaśniając swoją sytuację rodzinną uwidoczniła brak osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym.
Określając swój majątek podała, że nie ma żadnych nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych.
Określając swoje miesięczne dochody podał, że otrzymuje 900 zł na umowę zlecenie.
Uzasadniając swoje starania podniosła, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z umowy zlecenia za pomoc domową otrzymuje 900 zł. Z tego za czynsz płaci 240 zł a z pozostałej kwoty trudno jej zaspokoić niezbędne potrzeby. Nadmieniła także, że obywatelką RP jest od niedawna i samodzielnie nie jest w stanie sprostać obowiązkom strony. Pochodzi bowiem z Armenii i ma duże trudności związane ze zrozumieniem pouczeń oraz wskazówek zawartych w pismach urzędowych oraz sądowych. Nie rozumie wielu polskich regulacji.
Mając na uwadze powyższe zważyć należało co następuje:
Przepis art. 245 ppsa przewiduje możliwość przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym następuje w sytuacji, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 §1 pkt. 1 ppsa)/
W realiach niniejszej sprawy skarżąca złożyła oświadczenie o jakim mowa w art. 252 ppsa. Z oświadczenia tego wynika, że skarżąca nie posiada żadnych nieruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Utrzymuje się z umowy zlecenia za wykonanie której dostaje 900 zł. Po opłaceniu czynszu kwotą 240 zł skarżącej pozostaje do dyspozycji ok. 660 zł (z wyliczenia 900-240). Przedstawione okoliczności pozwalają więc stwierdzić, że skarżąca należy do osób biednych w potocznym tego słowa znaczeniu.
Wskazując na powyższe zauważyć równocześnie trzeba, że choć co do zasady konstrukcja prawna prawa pomocy w zakresie całkowitym uniemożliwia dokonywanie oceny zasadności udziału pełnomocnika z urzędu w sprawie (mimo że koszty takiego udziału ponosi Skarb Państwa), to jednak bardzo szeroki dostęp do prawa pomocy w procedurze sądowo administracyjnej pozwala na ocenę sposobu realizacji przez skarżących przysługujących im publicznych prawa podmiotowych w świetle konstrukcji czy to nadużycia prawa do sądu czy też nadużycia uprawnienia do składania wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu.
Jeśli chodzi o kwestię nadużycia prawa do sądu to w opracowanej ostatnio przez Biuro Orzecznictwa NSA informacji rocznej o działalności sądów administracyjnych za rok 2012 znalazła się zresztą wypowiedź, że prawo pomocy stanowiące formę realizacji prawa do sądu, nie może być przyznane podmiotowi, który ze swojego prawa czyni nienależyty użytek. Niedopuszczalne jest bowiem używanie uprawnień procesowych do celów innych od tych, które odpowiadają ich przeznaczeniu. W konsekwencji zachowanie, które jest formalnie zgodne z literą prawa lecz sprzeciwia się jej sensowi nie może zasługiwać na ochronę. Tak zaś należy oceniać np. działania podmiotu, który inicjuje szereg postępowań sądowych nie w celu ochrony swoich realnych praw, ale dla którego inicjowanie tychże postępowań jest celem samym w sobie (rozdział 15.5 str. 236).